6.522 Trên thực tế, có những cái không thể diễn tả bằng lời. Chúng tự bộc lộ
mình. Đó là cái huyền nhiệm.**
6.53 Phương pháp đúng trong triết học có lẽ chính là phương pháp này: không
nói gì, nếu không phải là những cái để cho nói, nghĩa là những mệnh đề của khoa
học về thiên nhiên - vậy là những gì chẳng hề liên quan đến triết lý- và rồi mỗi
lần mà một người khác muốn nói cái gì về siêu hình học, thì chỉ lại cho người đó
thấy rằng với một vài dấu hiệu, bên trong những mệnh đề kia, anh ta chẳng có
một hàm thị nào. Phương pháp này có lẽ sẽ là rất không làm đẹp lòng đối với
người kia - anh ta sẽ không có cảm nghĩ là chúng ta dạy cho anh triết học - nhưng
đấy chính là phương pháp duy nhất đúng đắn.
6.54 Những mệnh đề của tôi soi sáng qua con đường xéo này, đó là, ai nghe tôi,
cuối cùng sẽ nhận ra rằng chúng chẳng có nghĩa gì, khi, băng ngang qua chúng
hay trèo lên trên chúng, người ấy đã vượt qua sườn dốc. (Có thể nói là, nếu ném
trả cái thang, sau khi đã dùng để trèo lên). Phải vượt lên khó khăn: chỉ lúc đó bạn
mới thực sự tri kiến thế giới.
7. Cái gì chúng ta không thể nói, chúng ta phải giữ im lặng.
Ludwig WITTGENSTEIN, Khảo luận triết học-lôgích.
* Các số thập phân gán cho các mệnh đề biểu thị tầm quan trọng của mệnh đề,
nhấn mạnh vào chúng trong trình bày của tôi. Các mệnh đề p.1, p.2, p.3 v.v… là
những cắt nghĩa về mệnh đề p; Các mệnh đề p.n.1, p.n.2, p.n.3 v.v…là những cắt
nghĩa về mệnh đề p.n; v.v… (Chú thích của chính L.Wittgenstein).
** Cái huyền nhiệm: Le mystique (từ chữ Hy lạp myẹn là đóng lại, khép kín, yên
lặng, vô ngôn…). Đây có lẽ là chỗ mà thầy Khổng bảo là "dư dục vô ngôn" (ta
muốn không lời) vậy.
Thám cứu triết học (Investigations philosophiques)_ Di tác 1953
1. "Khi họ (các bậc tiền bối của tôi) kể tên một vật gì, và đến gần một vật gì, tôi
thấy vật ấy và hiểu rằng vật ấy được gọi tên bằng âm thanh họ nói ra khi họ có ý
chỉ về nó. Ý của họ được tỏ ra bằng các điệu bộ cơ thể họ, như ngôn ngữ tự nhiên
