Trong số các hữu thể, có cái bởi thiên nhiên, cái khác bởi những nguyên nhân
khác (1); bởi thiên nhiên, là các động vật và những phần của chúng, những cây
cối và những cơ thể đơn giản, như đất, lửa, nước, khí; về những vật này và những
thứ cùng loại, người ta nói chúng là bởi thiên nhiên. Vậy mà, tất cả những vật mà
chúng ta vừa nói rõ ràng khác với những vật không hiện hữu bởi thiên nhiên; thật
vậy, mỗi hữu thể thiên nhiên, có nơi tự thân một nguyên lý chuyển động và cố
định, có cái là về nơi chốn, cái khác là về sự biến đổi. Trái lại một cái giường,
một cái áo khoác và mọi thứ khác cùng loại này, trong mức độ mà chúng là một
sản phẩm nghệ thuật, không có khuynh hướng tự nhiên nào về sự thay đổi, nhưng
chỉ với tư cách chúng là bằng đá hay bằng gỗ hay bằng một hợp chất nào đó, và
dưới tương quan này - tương quan tuỳ thể; vì thiên nhiên là một nguyên lý và một
nguyên nhân của chuyển động và ngừng nghỉ đối với vật nơi đó nó thường trụ
ngay tức khắc, bởi yếu tính chứ không phải bởi tuỳ thể (2)…
ARISTOTE, Vật lý
1. Hoặc là nghệ thuật, hoặc là ngẫu nhiên và may rủi.
2. Một định nghĩa nổi tiếng về thiên nhiên. Phải hiểu là: chuyển động hay ngừng
nghỉ; cũng nên lưu ý tính nội tại (l’immanence) của thiên nhiên đối với bản thể;
cuối cùng là sự phân biệt giữa yếu tính và tuỳ thể được trình bày chi tiết hơn ở
phần tiếp theo.
Tiềm Thể, Hiển Thể Và Chuyển Động
(Puissance, acte et mouvement)
Sức mạnh quy về hiển thể, được biết do loại suy, trong tương quan với tiềm thể.
Hiển thể so với tiềm thể cũng giống như sự kiện xây dựng thực tế một lâu đài nào
đó so với khả năng xây dựng nằm trong nghệ thuật của kiến trúc sư.
Nhưng ta phải phân biệt hiển thể với hành động. Bởi vì nếu phân tích hành động,
người ta nhận thấy có hai loại, quá độ (transitive) và nội tại (immanente), tương
ứng với poièsis và praxis. Trong khi poièsis nhắm đến một cứu cánh bên ngoài
nó, thì praxis luôn luôn hoàn tất và hoàn hảo, bởi nó có cứu cánh nơi chính mình
