một giờ không? Nếu là thời gian nó phải đi, sẽ không phải là một ngày nếu
khoảng cách giữa một buổi mặt trời mọc và buổi mặt trời mọc kế tiếp chỉ ngắn
bằng một giờ; mặt trời sẽ phải đi hai mươi bốn vòng để làm nên một ngày. Nếu cả
hai đều cần để hoàn tất một vòng mặt trời và quãng thời gian thông thường của
nó - chúng ta sẽ không thể gọi là một ngày nếu mặt trời đi hết đường của nó trong
khoảng thời gian một giờ, cũng không thể nếu mặt trời dừng lại và cùng khoảng
thời gian trôi qua dài bằng thời gian mặt trời vẫn cần để đi hết đường tròn của nó
từ buổi sáng này đến sáng hôm sau.
Vì vậy câu hỏi của con bây giờ không phải là cái chúng ta gọi là một ngày là gì,
thời gian mà nhờ đó chúng ta có thể đo vòng quay của mặt trời và nói rằng nó đã
hoàn tất vòng quay của nó chỉ trong một nửa thời gian bình thường, nếu vòng
quay đã chỉ chiếm khoảng thời gian mười hai giờ? Chúng ta có thể so sánh hai
quãng này theo thời gian và nói rằng quãng này bằng gấp đôi quãng kia, và điều
này vẫn có thể cả khi mặt trời đôi khi chỉ lấy một quãng thời gian duy nhất, đôi
khi lấy hai, để đi hết vòng từ đông rồi trở về đông. Vậy đừng có ai bảo con rằng
thời gian chỉ đơn giản là chuyển động của các thiên thể. Dù sao, sau lời cầu
nguyện của một người (nào đó), mặt trời đã dừng lại để giúp ông ta thắng trận.
Mặt trời đứng yên nhưng thời gian vẫn trôi, và cuộc chiến ấy đã có đủ thời gian
cần thiết để kết thúc thắng lợi.
Vì vậy, con thấy thời gian là một loại giằng co hay căng thẳng. Nhưng có thật con
thấy như thế không? Hay chỉ có vẻ thấy như thế? Ngài sẽ chỉ cho con, ôi Anh
Sáng, ôi Sự Thật.
Thánh Augustin, Tự Thú.
NƯỚC CHÚA/ NƯỚC TRỜI (La Cité de Dieu)
Hai tình yêu và hai nước
Tình yêu có thể mang hai hình thức: yêu bản thân mình (amor sui) hay yêu Chúa
(amor Dei). Trên mỗi một trong hai hình thức này, một nước được tạo dựng nên
và được điều lý bởi những nguyên lý khác nhau. Tình yêu bản thân chỉ làm nên
cõi nhân gian/ nước của người. Tình yêu Thiên Chú tạo nên cõi thiên giới/ nước