Tính vĩnh cửu của thế giới và hiện hữu của Thượng đế: phê phán Kalâm.
Trong thư gửi Yemen, tự gọi mình là " một trong những hiền nhân khiêm tốn nhất
của Tây Ban Nha", Maimonide đã tiếp xúc trực tiếp với ba truyền thống thần học
của độc thần giáo - các truyền thống Do Thái, Cơ đốc và Hồi giáo - và quan tâm
đến lịch sử phức tạp của những tương quan giữa chúng với các nền triết học Hy
Lạp, Syrie và Ả Rập. Cắm rễ vào sự đối kháng nội tại trong thế giới Hồi giáo
giữa thần học và triết học, biết rõ tình trạng phân liệt thành nhiều tông phái nơi
chính những nhà thần học Hồi giáo, Maimonide có lẽ là người đầu tiên trong lịch
sử tư tưởng Trung cổ, đã thử nghĩ đến những động cơ và những cuộc tranh giành
trong mối bất hoà của họ.
Bản văn sau đây trình bày bối cảnh của tất cả công trình tư biện thần học - triết lý
của ông.
Về phương pháp thần học đích thực
Phương pháp của Kalâm (thần học Hồi giáo) thật ra có tính phá hoại thần học bởi
nó lấy khởi điểm từ một phát biểu (tính ngoại cảm của thế giới l’adventicité du
monde) một phát biểu không thể được coi như một giả thuyết (bởi vì không có
một cách gì để kiểm chứng nó). Chỉ có phương pháp của các triết gia là phong
phú, bởi vì nó khởi đi từ một phát biểu (tính vĩnh cửu của thế giới) có thể dùng
làm giả thuyết (bởi vì không một chứng minh nào phản bác nó). Vậy là khởi đi từ
giả thuyết này mà người ta sẽ chứng minh một cách thuần lý và có thể kết luận
dứt khoát ba nguyên lý cơ bản của mọi nền thần học, phù hợp với Mặc Khải (La
Révélation): sự hiện hữu, nhất tính và phi nhục thể tính (l’incorporalité) của
Thượng đế.
Từng để tâm nghiên cứu những bản văn của các vị Motécallemin (nhà thần học
Hồi giáo) cũng như từng nghiên cứu những bản văn của các triết gia, tùy theo cơ
duyên và khả năng của mình, tôi thấy rằng phương pháp của tất cả các vị
Motécallemin chỉ có mỗi một loại … Thật thế, họ đều theo nguyên tắc là không
nên nhìn hữu thể như nó đang hiện hữu… Vì vậy, sau khi thiết lập một số mệnh
đề, họ đã quả quyết khẳng định, qua những kiểu chứng minh của họ, rằng thế giới
từng được tạo ra. Vậy thì cũng không còn nghi ngờ gì rằng phải có một Hoá công
