theo cách một trong hai bên tuyên bố với bên kia. Cicéron đã nói rằng: "Không có
chiến tranh hợp pháp nếu người ta không phát động nó sau khi đã tuyên bố theo
đúng nghi thức". Tite-Live gọi là "một cuộc chiến tranh được tiến hành công khai
sau khi chính thức công bố".
Để hiểu rõ đoạn văn này và những đoạn văn tương tự phải phân biệt kỹ cái gì mà
Tự nhiên pháp quy định; cái gì là thành thực và đáng khen, mặc dầu người ta
không bị bắt buộc; cái gì là cần thiết theo quốc tế công pháp, và cuối cùng, ngoài
điều đó ra, những gì mà một số tục lệ đặc thù của các dân tộc đòi hỏi.
Theo Tự nhiên pháp, khi vấn đề chỉ là tự vệ hay để trừng phạt kẻ có tội, thì không
cần phải tuyên chiến.
Việc tuyên chiến cũng không cần thiết, theo Tự nhiên pháp, khi người ta chỉ
muốn lấy một vật vốn thuộc về mình.
Nhưng bất cứ khi nào mà người ta muốn chiếm lấy một vật không phải của mình,
hoặc sai áp tài sản của con nợ để thanh toán nợ chẳng hạn thì trước khi đạt đến
hành động đó, phải báo cho người đó hãy thoả mãn yêu sách của ta để thấy ra
rằng người ta không thể có được cái thuộc về mình bằng cách nào khác hơn.
GROTIUS, Về quyền chiến/ hoà.
TRIẾT HỌC ANH QUỐC THẾ KỶ XVII
Trong vài ba trang sau đây, không có vấn đề dựng lên một toàn cảnh đầy đủ của
triết học Anh quốc vào thế kỷ XVII mà đúng hơn là chỉ ra vài tên tuổi lớn mà
chúng ta cũng sẽ không dừng lại lâu bởi vì chúng ta sẽ gặp lại họ ở xa hơn từ sự
tuyển chọn những bản văn, hồi sinh vài nhà tư tưởng bị quên lãng mà người ta
hiếm khi tìm thấy trong một cuốn lịch sử triết học bằng tiếng Pháp, đồng thời bộc
lộ vài trào lưu tư tưởng tràn qua nước Anh vào các thế kỷ mười bảy và mười tám.
Nói thế có nghĩa là trật tự trình bày của chúng tôi sẽ không đi theo một thứ biên
niên quá nghiêm ngặt.
Những người theo Platon ở Cambridge
