những biến đổi của các đối vật, và do vậy, là một cái gì thuộc về thân xác và có
thể được tưởng tượng. Vậy là nó phán đoán rằng bản tính của những cảm xúc chỉ
hệ tại nơi sự chuyển động nó tạo ra chúng hoặc trong sự biến đổi nào khác của
một cơ thể; điều này khác biệt với những gì nó cảm thấy, không có gì là thể xác
và không có thể được biểu thị bằng những hình ảnh thể xác. Điều đó khiến nó bối
rối (1) và khiến nó tin rằng nó không biết những cảm xúc của chính nó.
Đối với những ai không luống công vô ích để tự biểu thị linh hồn và những biến
đổi của nó bằng những hình ảnh thể xác và không đòi hỏi người ta giải thích
những cảm xúc, họ phải biết rằng người ta không thể biết linh hồn cũng như
những biến đổi của nó bằng những ý tưởng, nhưng chỉ bằng cảm thức nội tâm
(sentiment intérieur); và như thế khi họ mong muốn người ta giải thích cho họ
linh hồn và những cảm xúc bằng một vài ý tưởng, họ đã mong muốn điều mà cả
mọi người không ai có thể cho họ, bởi vì con người không thể dạy cho chúng ta
bằng cách cho chúng ta những ý tưởng về các sự vật, nhưng chỉ bằng cách khiến
chúng ta nghĩ đến những ý tưởng mà chúng ta có một cách tự nhiên (2).
MALEBRANCHE, Tìm kiếm chân lý.
1. Sự bối rối đến từ chỗ người ta biểu thị những cảm xúc không có chút gì là thể
xác, bằng những hình ảnh thể xác đó là một mưu toan uổng công và nó tự biết là
như thế.
2. Đối với kẻ nào đòi hỏi người ta giải thích cho y linh hồn và những cảm xúc, đó
quả là điều bất khả đến hai lần: thứ nhất, vì rằng chúng ta không có ý tưởng về
linh hồn chúng ta mà chỉ có ý thức về tự thân, thứ nhì vì rằng không ai có thể cho
bất kì ai một ý tưởng: dạy không phải là truyền đạt, có nghĩa là người dạy không
đưa một cái gì từ bên ngoài vào bên trong đầu óc người học, mà chỉ khơi gợi ra
cái gì vốn sẵn có trong tâm trí người học.
Bản chất những ý tưởng
Chúng ta chỉ thấy những sự vật bên ngoài chúng ta qua những ý tưởng.
Ý tưởng là cái gì tinh thần nhìn thấy; vậy mà nhìn là nhìn trực tiếp không thể nào
nghi ngờ rằng người ta thấy cái gì người ta thấy và rằng cái gì người ta thấy là
