Aristote, bỏ quên bản tính vật chất của Trí tuệ, gán cho nó những thuộc tính mà
ông quy cho Thượng đế hay Đệ nhất động cơ của ông.
ARISTOTE
Anaxagore đặt Trí tuệ như là nguyên lý thống trị mọi vật. Ông tuyên bố rằng đó
là những hữu thể duy nhất trong tất cả các hữu thể có các đặc tính đơn giản ,
không pha trộn và thuần khiết - Ông quy cho cũng nguyên lý đó vừa là Tri thức
vừa là vận động (1) khi ông nói rằng trí tuệ làm cho tất cả chuyển động.
ARISTOTE, Khảo về linh hồn
1. Đối với Aristote, hoạt động của Đệ nhất động cơ chỉ gồm trong suy tư thuần
tuý.
Một deus ex machina (vị thần cứu tinh, giáng trần nhờ kỹ xảo máy móc, trên sân
khấu, để gỡ rối những tình huống nguy cấp)
Xét kỹ, theo Aristote, những sơ tố chất là nguyên nhân, đúng hơn là Trí tuệ.
Người ta còn có thể nói rằng ngẫu nhiên mới là nguyên nhân.
ARISTOTE
Anaxagore dùng Trí tuệ như một deus es machina (1) đảm nhận vai trò của một
tác nhân điều phối (agent ordonnateu) và khi một tình huống nan giải xuất hiện
để giải thích đâu là nguyên nhân tất yếu tạo ra một vật nào đó, ông lại cho vị thần
cứu tinh kia giáng trần xuống sân khấu, trong khi, ở mọi khoảng thời gian còn lại,
ông cho các nguyên nhân phụ thuộc vào mọi vật khác hơn là Trí tuệ.
ARISTOTE, Siêu hình học
(1) Thành ngữ này đã có từ lâu, từng xuất hiện trong các đối thoại Cratyle và
Clitophon của Platon
Đôi bàn tay và Lí trí
