Jean Scot Érigène
(Khoảng 800 - 877)
Sinh ở Ai-len, như biệt danh Eriugena, mà hình như ông dùng để tự xưng, chỉ cho
thấy, Jean Scot là triết gia lớn nhất của thời Thượng trung cổ (Haut Moyen Age).
Là giáo sư, nhà thần học, triết gia, dịch giả tiếng Hy Lạp, ông đã trải qua phần lớn
đời mình nơi triều đình của vua Charles Đầu Hói.
Những bản dịch của ông về Denys Giả danh, về Maxime Người xưng tội và về
Grégoire de nàysse, được thực hiện vào khoảng năm 860, đã tiếp dưỡng chất cho
kiệt tác học thuyết của ông, cuốn Periphyseon hay Phân loại thiên nhiên, một
trình bày hùng vĩ về thiên nhiên đặt cơ sở trên chuyển động song trùng của Tân
phái Platon và sự sinh thành và hồi quy, trong đó Thượng đế được coi là tự sáng
tạo qua những vật thụ tạo, những hữu thể thụ tạo này khải lộ về Người và cuối
cùng đều hợp nhất nơi Người. Những tác phẩm khác của ông như Tiền định theo
thiên ý (La Prédestinattion diviêne), một tác phẩm của thời trẻ được hiệu đính lại
vào năm 851, bình luận của ông về quyển De nuptiis Philologiae et Mercurii của
Martianus Capella, bình luận về Hệ thống thiên thể (La Hiérarchie céleste) của
Denys Giả danh, cũng như những bài giảng phúc âm của ông, đặc biệt là thiên
bình luận Phúc âm theo thánh Giăng Tẩy lễ, thuộc về trong số những thành tựu
lớn của thời Thượng trung cổ.
Vào đầu thế kỷ mười ba, một vài sự vận dụng theo chiều hướng phiếm thần
(panthéiste) quyển Periphyseon (nơi Amaury de Bène và các môn đệ của ông ta)
đã kéo theo sự kết tội Scot sau khi ông chết (Giáo nghị hội Paris năm 1210) và
việc cấm đọc tác phẩm của ông, nếu bất tuân sẽ bị rút phép thông công (do sắc
lệnh của giáo hoàng Honorius Đệ tam, 1225). Thế nhưng cuốn Sự phân chia thiên
nhiên vẫn không vì thế mà kém lưu hành - nhưng là trong vòng bí mật - bằng
những bản sao chép vô danh len lỏi vào trong lề những bản thảo của Denys
(Corpus dionàysien) của đại học Paris.
PHÂN CHIA THIÊN NHIÊN (La Division de la Nature).
