Avicenne
(980 - 1037)
Nguyên quán ở Afshana (gần Boukhara ở Turkestan), mất ở Hamadan vào năm
1037, Abu Ali Al_ Husayn Ibn Snâ - gọi theo tiếng Latinh là Avicenna - là một
trong những nhà tư tưởng lớn nhất trong lịch sử thời Trung cổ. Được dịch sang
tiếng Latinh từ thế kỷ mười hai, ông đã tạo một ảnh hưởng sâu xa trên phương
Tây trung cổ nơi phần phần lớn những tác phẩm chính của ông đã có sẵn trước cả
toàn bộ công trình của Aristote.
Triết gia và y sỹ, ông đã quảng diễn cốt tủy của tác phẩm Aristote, làm cho nó
phong phú thêm bằng mọi phát triển từ các nhà bình luận Hy Lạp theo tân thuyết
Platon, rồi trong không gian văn hóa Ả Rập Hồi giáo. Khởi đầu từ tuổi mười bảy,
được bổ túc bởi việc đọc cuốn Dự tính Siêu hình học của Fârâbỵ, việc đọc cuốn
Siêu hình học của Aristote, theo cuốn tự truyện ông viết, đã ảnh hưởng quyết
định đến cuộc đời ông. Từ sự nghiệp trước tác đồ sộ của ông, người Latinh chỉ
biết được một phần rất nhỏ: ngoài quyển Y Điển (Canon de Médecine), chủ yếu
họ áp dụng thực hành quyển sách hướng dẫn chữa bệnh của ông, quyển
Kitâb_al_Shifâ, một bộ bách khoa thư triết học và khoa học khổng lồ, chia làm
bốn phần: lô-gích học, triết học thiên nhiên, toán học, triết học đệ nhất. Từ những
phiên bản Latinh của bộ Shifâ nay chỉ còn bộ Siêu hình học và một phần của tám
quyển khảo luận tạo thành bộ Vật lý - quyển đầu là Sufficientia, quyển thứ sáu
(Liber sextus de naturalibus, còn gọi là De Anima) và quyển thứ tám (Liber de
animalibus), cũng như toàn bộ những khảo luận II-V (trong đó có cuốn Sinh
thành và Hoại diệt) - các nhà khảo luận về Lô-gích học (I) và về Thảo mộc (VII)
hình như đã thất lạc vĩnh viễn.
"Nguyên thủ và ông hoàng của các triết gia" theo Roger Bacon, Avicenne tượng
trưng cho cú sốc lớn đầu tiên về văn hóa mà châu Âu đã chịu va chạm kể từ "
cuộc Phục hưng ở thế kỷ mười hai": thần học và triết học trong các thế kỷ mười
ba và mười bốn ở Tây phương hẳn là khó thể nghĩ tới nếu không có Avicenne.
KHẢO LUẬN VỀ LINH HỒN (De Anima)
