Gorgias
(487 - 380 Trước Công nguyên)
Gorgias, nguyên quán ở Léontiúm, đảo Sicile, học mỹ từ pháp (tức khoa tu từ văn
thể _ La Rhétorique) từ Empédocle. Có lẽ ông là người hiển đạt vẻ vang nhất
trong số các biện giả. Sự trường thọ của ông - hình như đến 109 tuổi - danh vọng
và tài sản của ông, tuy thế, không nên làm cho ta quên rằng sự phát triển mà ông
mang lại cho khoa tu từ học được xây dựng trên một lý thuyết về ngôn ngữ, lý
thuyết này lại phái sinh từ một lý thuyết về hữu thể, hay đúng hơn là về vô thể, nó
giải phóng diễn từ khỏi mọi ràng buộc và khiến diễn từ trở thành chủ nhân của
thực tại, tác động mạnh mẽ lên các linh hồn.
KHẢO LUẬN VỀ VÔ THỂ
Hữu thể, dầu được suy tư, cũng là bất khả diễn tả
Trong quyển khảo luận về vô thể (Traité du non-être) tác phẩm quan trọng nhất
của ông xét theo quan điểm triết lý, Gorgias sẽ liên tiếp xác lập rằng:
- Hữu thể không hiện hữu. Đây là một cách đối trọng lại luận đề của Parménide,
và điều đó cũng chẳng khác nào muốn nói là chỉ có con đường của dư luận (doxa)
là đáng theo.
- Ngay cả nếu hữu thể hiện hữu, cũng không thể được suy tư. Điều đó có nghĩa là
cắt đứt giữa các hạn từ tư duy và hữu thể, từng được Parménide xác lập như là
tương đồng; vậy là Gorgias khước từ những cái khả niệm.
- Và ngay cả nếu như hữu thể được lãnh hội bởi tư duy, nó vẫn, dẫu bằng mọi
cách, không thể định hình thành công thức trong ngôn ngữ. Đây là hình thức tu từ
nhấn mạnh (insistance) để tăng thêm sức nặng cho cách chứng minh.
SEXTUS EMPIRICUS (Y sĩ, triết gia hoài nghi, thế kỷ thứ hai).
