TRINH QUÁN CHÍNH YẾU - PHÉP TRỊ NƯỚC CỦA ĐƯỜNG THÁI TÔNG - Trang 100

phê bình. Thần thấy gần đây thượng thư tỉnh nhận được chiếu sắc
xong cứ để đấy không nhanh chóng thực hiện, văn thư án quyển để
chất đống không kịp thời xử lý, thần tuy kém cỏi bất tài, cũng xin nói
rõ nguyên nhân của hiện tượng này. Vào năm Trinh Quán thứ nhất,
không bổ nhiệm chức thượng thư lệnh và tả hữu bộc xạ, khi ấy trong
thượng thư tỉnh công vụ nhiều gấp bội so với hiện nay. Khi ấy Đới Trụ
làm tả thừa, Ngụy Trưng làm hữu thừa đều là những người thông hiểu
việc quan, tấm lòng họ ngay thẳng, phẩm tính chính trực, gặp việc cần
phải kiểm tra tỉ mỉ, không có việc nào trốn tránh, bệ hạ lại ban cho ân
huệ, cho nên tự nhiên khiến bá quan trang trọng nghiêm túc. Các viên
quan đều không lười nhác, ấy là do dùng người hợp lý. Đến khi Đỗ
Chính Luân kế nhiệm chức hữu thừa, cũng rất biết khuyến khích thuộc
hạ. Gần đây pháp kỷ quan trọng của nhà nước không được thi hành
bình thường đều là vì công thần quốc thích ở vị trí cao, tài năng không
tương xứng với chức vụ, lại cậy quyền thế công huân để quấy rối
nhau. Các quan đang tại chức cũng không tuân thủ chuẩn mực pháp
luật của nhà nước, có người tuy muốn phấn đấu nỗ lực, nhưng sợ bị
sàm tấu phỉ báng. Cho nên mọi việc đều do lang trung định đoạt, chỉ
khi gặp việc mới thỉnh thị thượng cấp; Thượng thư lại ba phải, không
quả đoán quyết định. Có người chậm trễ thượng tấu, cố tình lần lữa, sự
việc đều đã nắm rõ, nhưng vẫn còn hỏi cấp dưới, đi xuống thì không
có lộ trình kỳ hạn, trở về lại không trách cứ sự chậm trễ của họ, công
văn ra khỏi tay thì một năm sau mới được thực hiện. Có những việc
không xử lý theo tình hình thực tế chỉ để hợp ý cấp trên; có những
việc thì để tránh hiềm nghi nên áp chế lý do chính đáng. Quan viên tra
án chỉ cần làm án xong là coi như sự việc kết thúc, không truy cứu có
đúng hay không. Thượng thư coi a dua ton hót là chấp pháp làm việc
công, không hỏi xem có phù hợp hay không. Khoan dung cho nhau vô
nguyên tắc, việc làm duy nhất là che giấu sai sót trong hành sự. Huống
hồ tuyển bạt nhân tài trong số chúng nhân là để ban chức quan cho
những người có tài năng, kẻ không có tài năng thì không được bổ
nhiệm, chức quan trên trời do con người làm thay thì sao có thể tùy