vật hiếm có dù xa đến mấy cũng phải kiếm về; việc chế tác đồ chơi
quý lạ không lúc nào ngừng. Bệ hạ thích xa xỉ lãng phí mà muốn quần
thần trăm họ thuần hậu tiết kiệm, khuyến khích quá nhiều nghề tinh
xảo mà muốn người làm nông giàu có chất phác thì rõ ràng không thể
thực hiện được. Đây chính là điều thứ năm bệ hạ đã không kiên trì
được đến cùng.
Đầu năm Trinh Quán, bệ hạ cầu người hiền như miệng khát muốn
uống, quý trọng người được tiên cử, tin tưởng và bổ nhiệm họ, phát
huy sở trường của họ, còn lo họ không phát huy đầy đủ. Những năm
gần đây, bằng sự yêu ghét trong lòng, có khi người mà chúng nhân nói
tốt mà được tiến cử trọng dụng, chỉ cần một kẻ dèm pha là từ bỏ họ;
có khi người nhiều năm được tin dùng chỉ một một chút hoài nghi là
xa lánh họ. Hành vi có cung cách nhất quán, làm việc có biểu hiện
nhất quán. Kẻ dèm pha người được tiến cử không chắc đáng tin hơn
người được tiến cử; thành tích trong nhiều năm không nên phủ định
chỉ trong một khắc. Tấm lòng người quân tử, nhiều lần thực hành nhân
nghĩa mà lập nên công đức to lớn; bản tính của tiểu nhân, thích moi
móc thị phi để mưu lợi cho mình. Bệ hạ không thẩm tra căn nguyên,
kẻ trục lợi ngày càng được đề bạt, cho nên người ta chỉ mong không
có lỗi chứ không ai nguyện tận tâm tận lực. Đây là điều thứ sáu bệ hạ
đã không kiên trì được đến cùng.
Khi bệ hạ vừa lên ngôi hoàng đế, ở ngôi cao nhìn được sâu xa,
làm việc chỉ cầu không phiền nhiễu trăm họ, trong lòng không có sở
thích dục vọng. Trong thì loại bỏ dụng cụ đi săn, ngoài thì cấm tuyệt
mọi hoạt động săn bắn. Mấy năm sau thì không giữ được chí này. Tuy
không có sự an nhàn hưởng lạc trong thời gian dài, nhưng đôi khi
cũng vượt qua lễ chế thiên tử một năm ba lần đi săn bắn. Thế nên làm
cho thú vui săn bắn bị trăm họ chê cười; sự dâng cống ưng khuyển xa
đến ngoại tộc bốn phương. Có khi nơi rèn luyện võ nghệ, đường đi xa
xôi, bệ hạ đi sớm, khuya mới về, coi rong ruổi là thú vui, không nghĩ
đến những biến cố khó lường và phát sinh bất trắc, liệu xảy ra tai họa
