− Ngày trước, Ngu Thuấn chế tạo đồ sơn, Đại Vũ chạm mâm
cúng, khi ấy đã có mười mấy người can gián Thuấn Vũ. Những việc
nhỏ nhặt như chế tạo đồ đựng trang trí, cần gì phải nhọc công khuyên
can?
Chử Toại Lương đáp:
− Chạm đẽo đồ vật sẽ làm lỡ việc đồng áng, dệt vải màu sẽ làm
lỡ việc của phụ nữ, trước hết là khuyến khích lối sống xa hoa dâm dật,
đó là khởi đầu của việc nước nhà nguy vong. Đồ sơn không ngừng
được chế tạo, nhất định lại dùng vàng để làm. Đồ vàng không ngừng
được chế tạo, nhất định sẽ dùng ngọc để làm. Bởi vậy bề tôi chính trực
nhất định phải khuyên ngăn khi sự việc mới bắt đầu. Đến khi lỗi lầm
đã quá nhiều thì không cần phải khuyên ngăn nữa.
Thái Tông nói:
− Khanh nói đúng. Việc trẫm làm nếu có chỗ không thỏa đáng, có
việc có thể mới bắt đầu, có việc e rằng đã kết thúc, bất kể trường hợp
nào cũng đều phải khuyên can. Gần đây trẫm xem sách sử đời trước,
có bề tôi can vua, vua bèn đáp: “Đã làm xong rồi”. Hoặc giả nói: “Đã
hứa rồi” mà không dừng ngay cách làm sai lầm và sửa đổi. Cứ thế thì
tai họa nước nhà nguy vong sẽ đến nhanh chóng như lật bàn tay.
