“Chị không thấy lý do gì để không vui.”
“Được rồi,” Ender bảo. “Em đi. Có thể sẽ làm cả lãnh đạo, chỉ cần có
chị và Mazer ở đó giúp đỡ em. Khả năng của em hiện giờ hơi kém sử
dụng.”
Cô ré lên và ôm chầm lấy cậu, nhìn y như thể một thiếu nữ bình thường
vừa mới nhận được món quà ưa thích từ em trai mình.
“Val,” cậu bảo, “em chỉ muốn làm rõ một điều. Em không đi vì chị. Em
không đi để trở thành lãnh đạo, hay là vì em phát chán ở đây. Em đi vì em
hiểu bọn người bọ hơn bất kỳ sinh linh sống nào, và có lẽ nếu em đến đó
em sẽ càng hiểu chúng hơn nữa. Em đã cướp đi của bọn chúng tương lai;
em chỉ có thể đền bù lại bằng cách tìm xem mình có thể học được gì từ quá
khứ của chúng.”
Chuyến đi dài thực dài. Đến cuối hành trình, Val đã hoàn thành tập đầu
tiên trong bộ sách của cô về lịch sử những cuộc chiến tranh người bọ và gửi
nó qua ansible, dưới cái tên Demosthenes, trở lại Trái Đất, còn Ender thì đã
đạt được một điều tuyệt vời hơn nhiều so với trò nịnh hót ban đầu nơi
những hành khách khác. Giờ họ biết rõ cậu, và cậu đã giành được tình yêu
và lòng kính trọng từ phía họ.
Ở thế giới mới cậu làm lụng chăm chỉ, lãnh đạo bằng cách thuyết phục
hơn là ra lệnh, và làm việc cũng nhiều như ai trong việc dựng nên một nền
kinh tế tự cung tự cấp. Thế nhưng công việc quan trọng nhất của cậu, tất cả
mọi người đều đồng tình, lại là khám phá những gì bọn người bọ còn để lại,
cố gắng tìm kiếm trong những công trình kiến trúc, máy móc và những
đồng ruộng đã bỏ hoang từ lâu điều gì đó con người có thể học, có thể sử
dụng. Không có sách gì để đọc – bọn người bọ không cần đến chúng. Với
tất cả mọi thứ giữ trong trí nhớ, mọi lời nói đều dưới dạng suy nghĩ, khi
bọn người bọ chết đi kiến thức của chúng biến mất cùng với chúng.
