Vậy mà từ độ chắc chắn của những chiếc mái che trên chuồng gia súc
và nguồn thức ăn, Ender biết được rằng mùa đông sẽ rất khắc nghiệt, nhiều
tuyết. Từ những dãy rào đầy những cọc gỗ vót nhọn cắm hướng ra ngoài,
cậu biết rằng chúng từng phải đuổi đi những loài thú gây hại cho mùa màng
hay súc vật. Từ chiếc cối xay cậu hiểu rằng những thứ trái cây dài thòng có
mùi vị khó chịu mọc đầy trong những vườn cây ăn trái um tùm kia được
phơi khô và nghiền thành thức ăn. Và từ những dây quàng từng được dùng
để mang trẻ con theo người lớn ra đồng ruộng, cậu biết rằng cho dù bọn
người bọ không quan trọng cá tính riêng cho lắm, chúng thật sự rất yêu trẻ
con của giống loài mình.
Cuộc sống dần ổn định, và năm tháng dần trôi qua. Những người dân
thuộc địa mới sống trong nhà gỗ và dùng những đường hầm từng là thành
phố của bọn người bọ để làm kho chứa và nơi sản xuất. Giờ đây họ được
lãnh đạo bởi một hội đồng, quản trị được bầu cử, khiến cho Ender, mặc dù
họ vẫn gọi cậu là lãnh đạo, thực tế chỉ còn là một thẩm phán. Cùng với tình
thương và sự hợp tác có cả tội phạm và tranh cãi; có những người yêu
thương nhau và những người không thế; đó là một thế giới của con người.
Họ không còn thiết tha chờ từng buổi phát sóng từ ansible nữa; những cái
tên nổi tiếng ở Trái Đất giờ vô nghĩa đối với họ. Cái tên duy nhất họ biết
đến là của Peter Wiggin, Hegemon của Trái Đất; những tin tức duy nhất họ
biết là tin về hòa bình, thịnh vượng, về những con tàu rời khỏi vùng lân cận
hệ mặt trời của Trái Đất, qua khỏi vành đai sao chổi, đưa người đến lấp đầy
những thế giới bọn người bọ để lại. Sớm thôi, trên cả thế giới này, Thế giới
của Ender, cũng sẽ có những thuộc địa khác; sớm thôi họ sẽ có hàng xóm
làng giềng; họ đã đi được nửa đường rồi; thế nhưng chẳng ai quan tâm. Họ
sẽ giúp những người mới đến khi họ đến, chỉ dạy lại những gì họ đã học
được, thế nhưng những điều quan trọng trong cuộc sống hiện tại lại là ai
sắp lấy ai, ai bị ốm bệnh, khi nào thì là lúc gieo trồng, và tại sao tôi lại phải
trả tiền cho anh ta khi mà con bê non đó chết chỉ ba tuần sau khi tôi mua nó
về.
