TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 33

trong không gian (tức Vũ trụ là đồng nhất) và như nhau theo mọi hướng
(tức Vũ trụ là đẳng hướng). Thế thì tại sao lại không thể thừa nhận Vũ trụ
là như nhau tại mọi thời điểm.
Nhưng Hoyle, Gold và Bondi đã phải đối mặt với một vấn đề hắc búa: làm
thế nào có thể dung hòa ý tưởng về một Vũ trụ bất biến theo thời gian với
sự giãn nở của Vũ trụ đã được Hubble phát hiện? Nếu các thiên hà ngày
càng chuyển động ra xa nhau, tức ngày càng có nhiều khoảng không gian
trống rỗng được tạo ra giữa các thiên hà, thì Vũ trụ không thể mãi mãi là
như nhau được. Để lấp những khoảng trống do sự giãn nở tạo ra, ba nhà
thiên văn Anh đã đề xuất ý tưởng về sự liên tục tạo ra vật chất. Ông có thể
bảo tôi rằng ý tưởng đó là sai bét, vì ông chưa bao giờ từng thấy vật chất
đột nhiên được tạo ra ở bất cứ một góc phố nào. Nhưng tỷ lệ đòi hỏi sự tạo
ra vật chất như vậy là cực kỳ nhỏ: chỉ cần mỗi năm thêm một nguyên tử
hiđrô vào một thể tích bằng thể tích của một khu phố ở Paris là đã đủ bù lấp
những khoảng trống tạo ra do sự giãn nở của Vũ trụ. Với một tỷ lệ như vậy
thì những dụng cụ tinh xảo nhất hiện nay cũng không thể phát hiện ra được.
Như vậy để tránh việc tạo ra những lượng vật chất lớn, ba nhà thiên văn đã
phải viện đến một dãy vô hạn những sáng tạo nhỏ...
Cái gì đã khiến người ta nghi vấn và xem xét lại tất cả những lập luận đó?
Đây lại là một câu chuyện khác. Nó bắt đầu vào năm 1946 cùng với nhà vật
lý thiên tài gốc Nga, di cư sang Mỹ có tên là George Gamow. Ông đánh giá
rất cao lý thuyết Big Bang và ông tự nhủ mình nếu quả thật có sự giãn nở
xuất phát từ cùng một điểm duy nhất, thì khi đảo ngược lại dòng chảy của
các sự kiện, toàn bộ vật chất của Vũ trụ bị nén lại ở điểm xuất phát phải rất
đặc và rất nóng. Theo lôgic thì cái bóng đèn này, hay theo cách gọi của mục
sư Lemaitre “cái nguyên tử nguyên thủy” này sẽ phải bức xạ và toàn bộ Vũ
trụ đẳng hướng và đồng nhất theo các tiên đề của Einstein hiện vẫn còn tắm
mình trong bức xạ đó.
Nhưng để tới được Ngân Hà của chúng ta - thiên hà bị sự giãn nở của Vũ
trụ cuốn đi - bức xạ này cần phải tốn một công và do đó sẽ bị lạnh đi.
Gamow thậm chí còn tính được nhiệt độ mà bức xạ hóa thạch (còn gọi là