TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 47

về. Tôi cũng đã có may mắn được sử dụng lính thiên văn không gian
Hubble. Cuộc cạnh tranh quốc tế để được sử dụng kính thiên văn này là hết
sức khốc liệt. Trung bình chỉ một phần tám số dự án được chấp nhận. Sự
vận hành của kính Hubble phức tạp tới mức nhà thiên văn thậm chí không
có mặt ở đó vào thời điểm quan sát. Tôi gửi chương trình quan sát của tôi
(danh sách các thiên thể, các dụng cụ cần dùng, thời gian dùng cho mỗi
thiên thể, v.v....) qua máy tính trước hàng tháng cho nhân viên của Trung
tâm kính thiên văn không gian ở Baltimore, Hoa Kỳ - nơi điều hành việc sử
dụng kính Hubble cho các mục đích khoa học. Sau đó, những quan sát của
tôi được gộp với những quan sát của các nhà thiên văn khác nhằm làm cho
việc sử dụng kính có hiệu quả nhất và sử dụng được tối đa thời gian quan
sát quý giá. Ví dụ, các chương trình bao gồm các thiên thể trong cùng một
vùng của bầu trời hoặc dùng cùng một loại dụng cụ (camera để chụp ảnh
hoặc máy quang phổ để phân tích ánh sáng), sẽ được tiến hành kế tiếp nhau
để hạn chế tới mức tối thiểu thời gian chuyển kính từ thiên thể này sang
thiên thể khác hoặc thời gian để thay đổi dụng cụ. Một khi những quan sát
đã được hoàn thành, các dữ liệu sẽ được gửi về mặt đất nhờ các sóng vô
tuyến và được lưu trữ trên các băng từ, rồi sau đó gửi về trường đại học cho
tôi. Ở đây, tôi sẽ cho hiện thị lại các quan sát trên màn hình TV và tiến
hành phân tích thoải mái trên máy tính cho tới khi hiểu được chúng.
Nhờ máy tính và các vệ tinh viễn thông, các nhà thiên văn thậm chí không
cần đích thân phải tới các đài thiên văn quang học trên mặt đất, chỉ cần
ngồi tĩnh tại trong căn phòng làm việc ấm cúng của mình ở trường đại học
mà vẫn có thể điều khiển mọi thứ và tiến hành quan sát từ đó. Đã qua rồi
thời kỳ phải tốn thời gian đi lại, thời kỳ của những khó chịu do sự chênh
giờ cùng với những chứng đau đầu do phải ở trên các đỉnh núi cao. Cũng
không còn cảnh phải ăn không ngồi rồi chờ cho bầu trời trở nên quang đãng
nữa. Và nếu như phòng làm việc của bạn ở vị trí thích hợp đối với kính
thiên văn trên địa cầu, bạn thậm chí còn không cần phải làm việc vào ban
đêm. Ví dụ, Paris ở đúng phía đối diện với Hawaii qua địa cầu, chênh nhau
đúng 12 tiếng đồng hồ. Đây thật là lý tưởng để làm việc ban ngày mà lại là
quan sát ban đêm. Nhưng, để cho tất cả những điều nói trên trở thành hiện