TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 65

thiên văn học.
Tại sao?
Bởi vì đây là lần đầu tiên cả một đội quân khổng lồ các kính thiên văn, các
vệ tinh và các máy thu hiện đại được huy động để phục vụ việc nghiên cứu
cái chết của một ngôi sao ở tương đối gần (Đám mây Magellean lớn cách
chúng ta khoảng 150.000 năm ánh sáng) với độ chính xác và chi tiết chưa
từng có. Tất nhiên, trước đó cũng có những sao siêu mới khác (nếu ta xem
rằng trong vũ trụ quan sát được có 100 tỷ thiên hà, mỗi thiên hà có 100 tỷ
ngôi sao thì mỗi giây sẽ có một sao siêu mới); nhưng những ngôi sao này
bùng nổ ở những thiên hà quá xa nên không thể quan sát được với độ chính
xác mong muốn.
Cũng đã có một số siêu sao mới (cả thảy có 7) trong Ngân Hà của chúng ta
và cách chúng ta khoảng vài trăm năm ánh sáng. Johannes Kepler đã từng
nhìn thấy một và Tychio Brahe phát hiện một sao siêu mới khác. Lại nữa,
chính sự quan sát sao siêu mới này đã gieo vào đầu Tychio mối nghi ngờ về
tính bất động của bầu trời theo khẳng định của Aristote. Những người
Trung Hoa cũng đã nhìn thấy một sao siêu mới trong tinh vân Con Cua mà
họ đặt cho cái tên rất hay là “sao khách”. Không có một nhắc nhở nào về
sao siêu mới của tinh vân Con Cua trong các tài liệu của Phương Tây ở thời
gian đó. Hẳn là những người nhìn lên bầu trời tin vào Aristote hơn là tin
vào chính mắt họ!
Thế tại sao một số ngôi sao lại bùng nổ?
Để trả lời câu hỏi của ông, tôi phải kể cho ông nghe về đời sống của các
ngôi sao. Chúng cũng được sinh ra, sống cuộc đời của mình rồi chết như
con người; chỉ có điều cuộc sống của chúng được trải trên các thang lớn
hơn rất nhiều: so với tuổi thọ bách niên của con người, thì tuổi thọ các sao
là hàng triệu, thậm chí hàng tỷ năm. Hãy lấy Mặt Trời làm ví dụ. Ngôi sao
của chúng ta đã sống được 4,6 tỷ năm. Độ sáng và năng lượng mà nó chi
dùng và cung cấp cho toàn bộ sự sống trên Trái Đất đều lấy từ phản ứng
tổng hợp hiđrô thành hêli trong lõi của nó. Trong 4,5 tỷ năm nữa. Mặt Trời
sẽ dùng hết nguồn dự trữ hđrô của nó. Khi đó nó sẽ xài đến nguồn dự trữ
hêli. Sự đốt hêli sẽ bơm cho Mặt Trời một luồng năng lượng lớn và làm cho