TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 97

và các nhà chính trị. Còn về Edward Teller (khi tôi gặp ông ta tôi luôn nhớ
tới nhân vật Dr.Folamaur của Kubrick), vào năm 1973, ông ta lại nổi lên
trong chương trình phòng thủ chiến lược của Mỹ có tên là “Chiến tranh
giữa các vì sao”. Chính ông ta đã là cố vấn khoa học của Tổng thống
Reagan về dự án này.
Ông có phản ứng như thế nào khi nghe Tổng thống Reagan nói về chiến
tranh giữa các vì sao? Bom H có thể là lĩnh vực khoa học khác, nhưng
chiến tranh giữa các vì sao thì chính là lĩnh vực của ông mà!
“Chiến tranh giữa các vì sao” là một cái tên rất sai lầm do các phương tiện
thông tin đại chúng sáng tác ra. Chương trình mà Reagan nghĩ tới không có
dính líu gì tới thiên văn học cả. Đó là ý tưởng xây dựng một cái “ô” hạt
nhân bảo vệ nước Mỹ trước cuộc tấn công chớp nhoáng của Liên Xô bằng
các tên lửa hạt nhân. Chiếc ô này tạo bởi các laser cực mạnh đặt trên mặt
đất hoặc trên các trạm không gian, chúng có nhiệm vụ phá tan những tên
lửa xô viết trước khi chúng bay tới đích. Trên quan điểm kỹ thuật, tôi
không bao giờ tin rằng có thể xây dựng được một vành đai như vậy. Và đó
cũng là ý kiến của các chuyên gia: nó đòi hỏi một trình độ tin học và công
suất của các laser mà kỹ thuật còn lâu mới đáp ứng được. Sau nữa, cứ giả
thử là chúng ta có đủ kỹ thuật đi nữa, thì làm thế nào có thể thử nghiệm
một hệ thống như vậy.
Thật không may, Reagan và Teller lại tin là có thể làm được. Từ khi Bush
được bầu vào Nhà Trắng và sau khi kết thúc chiến tranh lạnh, người ta đã
bớt nói nhiều về “chiến tranh giữa các vì sao”.
Nếu được đề nghị cộng tác trong một chương trình thực sự rất chuyên môn
nhưng có liên quan với dự án kiểu của Reagan, thì phản ứng của ông sẽ như
thế nào?
Tôi sẽ từ chối. Cái làm cho tôi sung sướng trong vật lý thiên văn, như tôi đã
nói với ông, đó là nghiên cứu cơ bản, là tìm kiếm kiến thức vì kiến thức.
Nhưng làm việc cho một dự án mà tôi biết rằng nó có liên quan với việc
chế tạo những sản phẩm sẽ được dùng cho chiến tranh và giết người, thì tôi
sẽ không bao giờ chấp nhận.
Một điều luôn luôn khó khăn đối với nhà khoa học là khó biết trước công