Chúng ta hãy xem xét kỹ lý do tại sao tiền không phải lúc nào cũng là thứ
khích lệ trong khi theo lô-gích thì là như vậy.
Những thứ khích lệ và những thứ mang lại sự hài lòng
Một nhóm các nhà khoa học hành vi đứng đầu là Frederick Herzberg nghiên
cứu thấy những gì người ta muốn từ công việc họ làm và phân loại kết quả
thành ra hai loại:
1. Những thứ mang lại sự hài lòng (còn gọi là những yếu tố duy trì): là
những yếu tố con người được đòi hỏi từ một công việc để biện minh cho nỗ
lực tối thiểu. Những yếu tố này bao gồm điều kiện làm việc, tiền, và quyền
lợi. Tuy nhiên, sau khi nhân viên hài lòng, nếu chỉ cho họ nhiều hơn những
yếu tố tương tự sẽ không khích lệ họ làm việc siêng năng hơn. Nhiều điều
trong số những gì hầu hết mọi người xem là những yếu tố khích lệ thực sự
chỉ là những thứ mang lại sự hài lòng.
2. Những thứ khích lệ: Những yếu tố kích thích người ta đưa sinh lực, nỗ
lực, và lòng nhiệt tình vào trong công việc họ làm. Chúng làm cho họ thực
sự dấn thân, và họ cảm thấy mình bị lay động.
Để xem ý niệm này có tác dụng ra sao đối với công việc, giả sử chúng ta
làm việc trong điều kiện cơ sở vật chất thiếu thốn, ánh sáng kém, thông gió
không thích hợp, và không gian chật hẹp. Dĩ nhiên là năng suất cũng thấp.
Trong một vài tháng, công ty chúng ta dọn tới văn phòng mới, với hệ thống
chiếu sáng và điều hòa không khí tuyệt hảo, nhiều không gian hơn, và năng
suất gia tăng đáng kể.
CEO của công ty tỏ ra rất tự hào. Anh nói với ban giám đốc: “Tôi tìm thấy
giải pháp cho năng suất cao: Nếu chúng ta cung cấp những điều kiện làm
việc tốt hơn, nhân viên sẽ sản xuất nhiều hơn, vì thế chúng ta sẽ làm cho
điều kiện làm việc ngày một tốt hơn.” Anh tuyển một chuyên viên thiết kế
nội thất, cho trải lại thảm, treo tranh trên tường, và đặt cây kiểng khắp nơi
