- Có thể như thế được chăng?
- Nếu anh muốn đích xác, hãy nhìn bộ mặt mấy người cháu và
Taluen.
Thật vậy, các bộ mặt ấy thật là kỳ quặc. Têôdo có vẻ bận rộn cũng
như Casimia với cái gì đó và dường như gượng gạo. Trái lại, Taluen có
vẻ hớn hở. Đã từ lâu, ông này luôn có thói quen tỏ ra trên mặt cũng như
lời nói của mình, chính điều trái ngược với những cảm nghĩ thầm kín.
Thế nhưng, cũng có những người không muốn tin ông Étmông sẽ trở về.
Họ nói:
- Ông già thật quá khắc nghiệt! Anh con trai mắc một vài món nợ,
không đáng phải tống qua Ấn Độ. Xa gia đình, anh ấy phải xây dựng
một gia đình khác ở bên ấy chứ!
- Với lại, Bôtxni, xứ Tuyếcki, điều đó vẫn không có nghĩa là người ta
đang trên đường về Marôcua. Con đường từ Ấn Độ qua Pháp có đi qua
Bôtxni không nhỉ?
Đó cũng là ý nghĩ của Benđi. Ông này có cái tỉnh táo của người Anh,
thường nhận xét mọi việc chỉ theo quan niệm thực dụng, không hề để
tình cảm xen vào. Ông nói thêm:
- Cũng như anh, tôi mong ông Étmông trở về. Điều ấy sẽ làm cho nhà
máy bền vững. Nhưng không phải tôi mong muốn cái gì thì tôi tin cái ấy
sẽ đến. Cái đó là chuyện của người Pháp không phải là chuyện của người
Anh. Anh biết đấy, tôi là người Anh.
Nhưng suy nghĩ ấy đúng là của một người Anh đã làm cho người ta
nhún vai. Ông chủ nói về chuyện anh con trai trở về, thì phải tin thôi,
ông ta đâu phải con người dễ bốc đồng. Nói về kinh doanh thì đúng là
thế, nhưng ở đây đâu phải là việc của một nhà kinh doanh công nghiệp, ở
đây là tấm lòng của người cha!
