đến giờ chưa dứt. Lại quân ở Sài Gòn lên, nhưng không biết Tây trắng, Tây
đen hay lính Việt, lính Miên. Chiếc xe này lên đến đầu dốc, lại chiếc khác
dưới chân đồi nhô ra, như cả một bầy bọ hung bê bết đất đỏ nối nhau dưới
lỗ chui lên, mãi không thấy hết. Ban trưa Pha đếm thầm được một lúc, chị
em hỏi mấy câu lại quên sạch. Nhưng chắc đội anh Văn Thon đã cắt người
nấp theo dõi.
Pha chống tay đứng dậy, lê về làng.
Con voi già vẫn ăn lá tre cạnh hàng rào lông nhím đầu làng. Nó gầy
quá, bơi lùng nhùng trong lần da nhăn nheo chảy thõng xuống ở cằm và
bụng, mốc trắng loang lổ. Đôi ngà cưa cụt đã bong mất lớp đồng bịt đầu,
nứt từng khía dài. Nó hộc mừng một tiếng, quơ vòi hít hít bên vai Pha, vẫy
đôi tai rách như lá đu đủ. Nó gần lòa hẳn mà vẫn nhận ra cô chủ. Pha chập
choạng đi thẳng. Con voi theo chủ mấy bước, dừng lại, rướn vòi lên trời
rống lên một tiếng dài nức nở.
Làng Phi Lạt nằm trong rào, bên con đường ô tô rải đá chạy dọc sông
Nậm Đăm. Trước làng ở sát chân bên kia núi Vượn, bây giờ khi mặt trời
sắp lặn thì bóng núi thắt cổ bồng mới chạm đến làng. Giấy trên đồn ghi là
làng số 11 thuộc khu tập trung Pà Thạc. Trước tám mươi bảy nóc nhà gỗ to,
bây giờ còn hai mươi mốt túp lều thấp, mặt sàn đến ngang bụng và mái
tranh vừa tầm tay với. Nhà xếp thành hai dãy, nom khấp khểnh như hai hàm
răng sắp rụng. Một đứa bé bò lê trên đất bùn rắc trấu, mắt thô lố, trán nhăn
như ông cụ. Từng đàn nhặng rung cánh lơ lửng giữa trời, sà xuống lại bốc
lên một loạt. Các bếp tắt ngấm, tịnh không có mùi khói, mùi xôi đồ, mùi
mắm pa đẹc gói lá chuối vùi tro quen mũi. Một cái làng tề ngắc ngoải, vơi
người, mất tên, sắp sửa biến hẳn.
Nhà của Pha ở cuối làng, cao gấp đôi các nhà khác tuy cũng rách như
nhau. Bố Pha vừa cày vừa rèn, đến đâu cũng phải dựng nhà cao để đặt lò
rèn bên dưới.
