- Tôi cũng xin thề tìm hết cách để bảo toàn hạnh phúc những người đã
cùng sống bước hiểm nghèo với tôi.
- Thì anh đã bảo toàn mãi rồi. Nhưng bây giờ, tôi đã hiểu hạnh phúc chỉ
có giá trị khi nào tự tay ta tìm và tạo nên nó. Hạnh phúc ở trong ta, chứ
người ngoài không thể mang lại cho ta được. Nhưng... dù sao tôi cũng cám
ơn anh.
Ngừng một lát để thở, Giáp lại nói tiếp:
- Tôi xuất thân ở một cái trường hẹp hòi nên tôi chậm hiểu. Nhưng bây
giờ, tôi cũng đã hiểu rồi: tôi có dư những điều kiện để làm kỹ sư cầu cống,
nhưng tôi thiếu rất nhiều những điều kiện để làm người với cái nghĩa hoàn
toàn của chữ ấy. Vì thế, tôi không xứng đáng với cái hạnh phúc... của thằng
người, mà tôi chỉ có thể có được những lợi lộc đem lại bởi ông kỹ sư. Rồi
đây, tôi có công noi theo con đường của anh, họa chăng sau đây, tôi mới có
thể tìm thấy chân hạnh phúc. Những cái mà trước kia tôi cho là hạnh phúc,
thì ra bây giờ tôi mới hiểu: chỉ là những thỏa mãn của thị dục. Là cái bóng
của thằng người, tôi chỉ đi tìm cái bóng của hạnh phúc. Tôi đã không được
huấn luyện ngay ở trong trường đời như anh. Tôi dò theo con đường lầm
lạc mà cái xã hội lầm lạc đã vạch ra. Tôi nhìn, tôi nói, tôi nghĩ, tôi cảm toàn
bằng sách vở và những tập quán của xã hội. Tôi chẳng có cái gì là của riêng
tôi. Anh bảo như thế thì còn thứ hạnh phúc nào đến cho tôi được.
Giáp nói xong, thở hổn hển; Trọng Khang vội vàng ngăn:
- Thôi anh đừng nói nữa mệt.
- Xác thịt tôi mệt, nhưng tinh thần thì thấy khỏe khoắn lắm. Tôi không
ngủ được đâu. Nếu quả thực anh vui vì tôi khỏi bệnh, anh không buồn ngủ
thì xin anh ngâm mấy câu Kiều cho tôi nghe. Cái giọng anh trong lúc này,
giữa hầm đá này là một điệu đàn khoái trá cho tâm hồn tôi.
