tối nuốt chửng. Những chuyện đồn đại từ những nhà có phòng khách phía
trước và phòng xép hai bên phải trái, thường đượm mùi cỏ khô, là chuyện
theo phái cũ; còn chuyện đồn đại của những ngõ nhà có gác xép và cầu
thang uốn lượn thuộc phái mới, có hương thơm của long não. Dù là cũ hay
mới đều thành tâm, có thể gọi là chân tình. Tất cả đều vốc nước bằng tay,
vốc một nửa chảy một nửa nhưng cũng vốc được đầy bể, chim én tha rác
làm tổ, tha một nửa rơi vãi một nửa nhưng rồi cũng xây được tổ, không hề
lười biếng và dối trá. Ngõ hẻm Thượng Hải không thể nào nhìn thấy tình
cảnh, như rêu xanh trong bóng râm, kỳ thực như những vết thương kín
miệng, như những vết đau được thời gian xoa dịu. Bởi không danh chính
ngôn thuận, đều lớn lên trong bóng tối, nhiều năm không thấy ánh mặt trời.
Dây thường xuân vốn là chính đáng nhưng được bức màn thời gian che đậy.
Khi đàn chim bay lượn, nhìn mái nhà lô xô của các ngõ hẻm, lòng quặn đau
từng cơn. Mặt trời hiện dần trên mái nhà, gập ghềnh, gập ghềnh, ánh nắng
bị cắt xén; đó là những cảnh đẹp được gom góp bởi vô số cái nhỏ bé vụn
vặt, là sức mạnh to lớn được tập hợp bởi lòng kiên nhẫn.
2. Chuyện đồn đại
Những câu chuyện đồn đại thường mang vẻ u buồn. Vẻ u buồn có lúc lẫn
lộn thơm hôi, có lúc là hương long não, lại có khi là mùi mùn thớt. Nó
không phải là mùi thuốc lào hoặc xì gà, cũng không phải mùi thơm của
phấn 66 hoặc Titi. Nó không mang khí phách phong độ đàn ông mà là vẻ
mềm yếu héo hon, là phong thái đàn bà, con gái. Là sự lẫn lộn mùi khuê
phòng và nhà bếp, có mùi phấn sáp, có mùi hành mỡ, có cả mùi mồ hôi.
Những chuyện đồn đại lại như mây mù che phủ, đổ bóng đen, là những ô
cửa sổ thông thoáng, lại như những cửa kính bám đầy bụi. Thành phố này
có bao nhiêu ngõ hẻm thì có bấy nhiêu câu chuyện đồn đại, đếm không xuể,
kể không hết. Những chuyện đồn đại có tác dụng như vết dầu loang triền
miên, chúng có thể biến những chuyện nghiêm chỉnh thành mập mờ, không
còn phân biệt được đâu là chuyện nghiêm chỉnh, đâu là chuyện mập mờ.
