trội. Cho nên, có anh ta hay không có anh ta cũng khác. Nói về anh ta, cũng
rất cần một bối cảnh thời thượng, ném anh ta vào trong mênh mông biển
người, chới với, không nơi bấu víu, khiến những cái cũ kỹ của anh ta khó
tránh khỏi bị nhận chìm. Bởi những cái xưa cũ kia là biểu tượng của sự lỗi
thời, để người đời nhận biết, nó đành phải tìm một vị trí mới mẻ để hiện rõ
giá trị đích thực. Tựa như một cổ vật được đặt trên nền nhung đẹp, nếu
không có cái nền đó, người ta sẽ vứt cổ vật kia vào thùng rác. Vì thế, anh ta
không thể tách mình khỏi đám người kia, tuy buồn tẻ, nhưng rời bỏ thì ngay
cả buồn tẻ cũng không, có chăng sẽ trở thành tầm thường.
Bố mẹ của Cô-lo coi anh ta như đứa trẻ ngoan ngoãn: không hút thuốc,
không uống rượu, có công việc tử tế, sinh hoạt ngoài giờ thật đúng mực,
cũng không có quan hệ nam nữ thiếu đứng đắn. Hồi anh ta còn nhỏ không
ham chơi, mỗi tuần xem phim một lần, đó là tất cả những thú vui của những
người được gọi là Cô-lo. Có dạo, mẹ anh ta thích sưu tập những bản giới
thiệu phim, đến thời Cách mạng văn hoá bà phải đốt hết bộ sưu tập đó, về
sau các rạp chiếu phim không còn phát hành những tập truyện phim ấy nữa.
Đến khi có vô tuyến truyền hình họ không còn đi xem phim. Sau bữa cơm
tối là mở máy thu hình cho đến tận mười một giờ. Có máy thu hình, những
năm cuối đời của họ trở nên tốt đẹp. Con trai ở trên gác mở nhạc cũ, bố mẹ
nghe đến đinh tai nhức óc, điều này càng làm bố mẹ cho con là đứa trẻ
ngoan. Anh ta ít nói cũng khiến bố mẹ yên tâm. Tuy cả nhà ăn cùng mâm,
nhưng suốt bữa ăn hầu như không nói câu nào. Thật ra họ là những người
xa lạ, nhưng sáng chiều gặp nhau, nên sự xa lạ không là gì. Mà nó phải thế.
Suy cho cùng, tất cả họ đều là người thật thà, mọi cử chỉ, tâm tư đều thu
gọn, bất kể vật chất hoặc tinh thần, chỉ cần một chút không gian là đủ. Dưới
những mái nhà trong các hẻm của Thượng Hải ẩn náu không biết bao nhiêu
kiếp người tằn tiện như thế. Có những lúc cảm thấy nơi ấy huyên náo, hễ
mở cửa sổ ra tiếng ồn lập tức đập vào tai, nhưng đừng trách, đó là những
động tĩnh của kiếp sống đơn sơ, góp nhặt, tích tiểu thành đại. Rốt cuộc họ
vẫn sống, cũng có tiếng động. Trên sân thượng những đêm hè, người nằm
ngắm sao không chỉ là một đứa trẻ, lòng họ cũng cồn cào không biết về đâu,
đành lên mái nhà vậy. Trên đó thoáng đãng biết bao, tự do biết bao, ngay cả
