của các ngõ hẻm Thượng Hải, nghiêm túc cũng có liều lượng, từ đó có thể
cảm nhận sức ép thời gian. Ngõ hẻm cũng có lịch sử, lịch sử bao giờ cũng
có bộ mặt nghiêm chỉnh, khiến cho mọi điều phù phiếm phải tiêu tan. Nó
vốn dĩ không quy củ, đâu đâu cũng bắt gặp những vẻ mặt tình tứ, ai đó
bước tới sẽ rơi vào cạm bẫy. Câu chuyện tưởng như đã đến hồi kết thúc,
những bộ mặt tươi cười đang trở nên nghiêm trang, không còn hàm hồ, cuối
cùng nước chảy đá phải mòn. Hãy xoè bàn tay ra tính thử, năm tháng của
các ngõ hẻm Thượng Hải không phải là ngắn, những ngày kiên nhẫn cũng
đang hết dần. Hãy lên cao để nhìn thành phố, những ngõ hẻm ngang dọc đã
lộ vẻ tang thương. Giá như những con hẻm kia to lớn hùng vĩ thì một chút
tang thương có là gì, vẫn xứng đáng hùng vĩ, tráng lệ. Nhưng lại là những
bức tường thấp, mảnh sân hẹp, con người bình thường, sự việc bé nhỏ, liệu
có thể tương xứng với cảnh tang thương này không? Khó tránh khỏi những
biểu hiện hài hước, càng làm tăng vẻ âm u của con người. Nói khó nghe
một chút, nó gần giống đống ngói vỡ, lại như đầu đông lá đang héo tàn, chỉ
còn thấy ngói tan, gạch nát. Đường nét duyên dáng thùy mị còn đó, nhưng
là buổi hoàng hôn của người đẹp, không thể nghĩ suy nhiều. Trong gió có
còn dư âm của ngày xưa? Đừng nên xoá sạch chăng? Quanh co ấy là những
ngõ hẻm. Con hẻm vòng trái, rẽ phải, như mong phải, đợi trái, ánh mắt
mong đợi cũng có tuổi, thần thái tiêu tan, không còn lưu giữ gì. Tiếp theo
mưa và tuyết, là những chuyện cũ giá buốt, mà cũng tích tụ ba bốn đời, rơi
xuống đất là tan ngay thành nước.
Bây giờ, hãy nhìn qua cửa sổ để thấy nội cảnh của hẻm Bình An. Trước
tiên, căn gác vắt qua lối đi đầu hẻm là nhà của một bà già quét ngõ, người
Sơn Đông, bà già đã mất năm trước, trên tường là ảnh bà được vẽ bằng chì
than, cái bàn vuông kê ngay dưới tấm ảnh là một đứa cháu đang làm bài tập,
phải chép hai chục lần một chữ, buồn ngủ không mở được mắt. Một gia
đình khác ở chái dưới nhà, tiệc tối chưa tàn, rượu uống chưa đủ, một chai
rượu ngâm thuốc uống triền miên, từng giọt, từng giọt ngấm vào tim. Vào
phía trong là cửa sổ gian bếp, hai người đàn bà đang thì thầm trò chuyện,
mắt liếc ngang, rồi lại liếc ngang, hai mẹ con đang nói xấu nàng dâu và chị
dâu. Theo số nhà, phòng trước của căn hộ tiếp theo đang đánh mạt chược,
