pho tượng cổ đại nghiêm khắc và những bức mô phỏng tác phẩm các danh
họa cổ điển. Anh đã hình dung thấy trước anh sẽ thể hiện khuôn mặt thanh
tú này ra sao.
— Họa sĩ ạ – bà khách nói với một vẻ mặt gần như cảm động, tôi muốn
thế này… Bây giờ em nó mặc… Thú thật tôi không muốn ông vẽ em nó mặc
một cái áo dài mà chúng tôi nhìn đã quá quen thuộc, tôi muốn ông vẽ em nó
mặc một chiếc áo dài thật giản dị và ngồi dưới bóng cây râm mát, trước mặt
là một cánh đồng, xa xa có những đàn cừu hay một lùm cây…, người ta
không thấy được là em nó sẽ từ đây đi dự một buổi khiêu vũ hay dạ hội nào.
Thú thật với ông là những buổi khiêu vũ của chúng ta thường giết chết tâm
hồn con người cùng với những cái gì còn sót lại của tình cảm, của đức
tính… giản dị; vâng nó giết cho bằng hết cái đức tính giản dị.
(Chao ôi, trên gương mặt bà mẹ cũng như trên gương mặt cô con gái
người ta có thể đọc thấy rõ là họ đã lê khắp các vũ hội, và đã khiêu vũ nhiều
đến nỗi sắc mặt cả hai mẹ con đều vàng khè ra).
Chartkov bắt tay vào việc. Anh bắt thiếu nữ ngồi vào chỗ, suy tính cân
nhắc mọi chuyện trong đầu; đưa bút dứt khoát một nét trong khoảng không,
nhằm xác định các điểm mốc; anh nheo mắt, lùi lại, ngắm từ xa, và một giờ
sau, đã phác xong cái nền. Rất hài lòng, anh bắt đầu vẽ thực sự, và chẳng
mấy chốc công việc đã thu hút hết tâm trí anh. Anh đã bắt đầu quên hết quên
sự có mặt của hai người đàn bà quý tộc, đến nỗi anh đã có những cử chỉ
phóng túng của một nghệ sĩ, miệng ồ à thật to, đôi khi lại hát khe khẽ trong
mồm như vẫn thường thấy ở một họa sĩ đang trút hết tâm hồn vào công việc.
Không chút e dè, chốc chốc anh lại hất bút lông ra hiệu cho cô gái ngẩng
đầu lên, khiến cuối cùng, cô gái, mệt quá, ngồi không yên chỗ, cứ nhấp
nhỏm luôn, vẻ mệt mỏi quá lắm.
— Thôi, lần đầu như thế là đủ rồi – bà khách nói.
— Ấy, một lát nữa – họa sĩ đang mải mê vẽ, vội vã giữ lại.
— Không, đến giờ rồi! Lise, ba giờ rồi, bà ta vừa nói vừa rút chiếc
đồng hồ bé tí, có sợi dây chuyền vàng mắc vào thắt lưng, rồi kêu lên – Ồ,
