thiu thiu ngủ, giữa vô số những bức tượng Zephyr và Amor, những con
người được tặng danh hiệu Mạnh Thường Quân của nghê thuật một cách
thực là ngây thơ, và ta đã tiêu phí một cách hiền lành số tiền triệu do ông
cha đứng đắn chí thú gom góp lại cho, hoặc có khi do bản thân họ trước kia
cần cù làm ăn kiếm ra được. Như ai nấy đều biết, những Mạnh Thường
Quân ấy ngày nay không còn nữa, và thế kỷ XIX của chúng ta đã từ lâu
khoác cái bộ mặt đáng buồn của một tên chủ ngân hàng chỉ sử dụng tiền
triệu của mình dưới hình thức những con số sắp hàng trên giấy.
Gian phòng dài chật ních những khách thuộc đủ các hạng người từ
khắp nơi kéo đến, như đàn quạ sà xuống một xác chết. Cả một binh đoàn
nhà buôn Nga từ chợ Gostiny, thậm chí cả từ chợ tầm tầm, kéo đến, mình
mặc áo dài màu xanh lam may kiểu Đức. Dáng dấp, vẻ mặt của họ ở đây
như quả quyết hơn, ung dung hơn, ít có cái vẻ xun xoe, khúm núm như
thường thấy ở một nhà buôn người Nga lúc đứng trong cửa hiệu trước mặt
khách hàng. Ở đây, họ chẳng ngại ngùng gì hết, mặc dầu trong phòng cũng
có rất nhiều nhà quý tộc mà giá gặp ở một nơi khác, họ đã sẵn sàng cúi chào
sát đất, quét sạch những bụi bặm do chính đôi ủng của họ tha đến. Ở đây, họ
hoàn toàn tự do, tha hồ sờ mó những cuốn sách, những bức tranh, để tìm
hiểu giá trị món hàng và cả gan trả vượt cả giá các nhà chơi đồ cổ quý tộc. Ở
đây, có rất nhiều vị khách quen đến xem bán đấu giá, những người đã quy
định cho mình cái lệ ngày nào cũng đến đây xem thay cho bữa ăn sáng;
những nhà quý tộc chơi đồ cổ coi mình có bổn phận không bao giờ được bỏ
lỡ dịp may để bổ sung, làm giàu thêm cho bộ sưu tập của mình, vả lại họ
không biết làm gì khác cho qua khoảng thời gian từ giữa trưa đến một giờ
chiều, cuối cùng là những nhân vật quý phái, y phục thủng nát, túi nhẹ tênh,
họ đến đây hàng ngày, hoàn toàn không vụ lợi, chỉ để nhìn xem kết quả ra
sao, ai trả hơn, ai trả kém, ai thắng giá và rốt cục ai mua được. Trong phòng,
tranh treo la liệt không ra thể thức gì, tranh để lẫn cả với những đồ đạc và
những cuốn sách có mang những chữ cái đầu tiên của chủ nhân, (chủ nhân
chắc cũng chưa bao giờ nảy ra cái ý tò mò đáng khen mở sách ngó qua lấy
một cái). Những lọ độc bình Tàu, những mặt bàn bằng cẩm thạch, những đồ
đạc, mới có, cũ có, với những đường nét uốn cong những vuốt cầm thú,
