có ý kiến, ấy thế là sẽ không sao sống nổi với họ! Mỗi người có một lĩnh
vực riêng, ai hãy lo phần nấy. Tôi thích người nào nói thẳng là mình chẳng
hiểu tí gì còn hơn là kẻ giả dối, không biết lại cứ bảo là biết, và chỉ làm hỏng
hết mọi việc.” Cha tôi làm việc tốt, với giá tiền công ít ỏi, vừa đủ để nuôi gia
đình và có phương tiện làm việc. Ngoài ra, người không bao giờ từ chối giúp
đỡ một ai, sẵn sàng giúp đỡ một hoạ sĩ nghèo; người có lòng tin, lòng tin
chất phác đầy thiện ý của ông cha ngày xưa và có lẽ chính vì thế cho nên
những khuôn mặt người vẽ, tự nhiên có được cái thần sắc cao cả mà ngay cả
những tài năng lỗi lạc chật vật mãi cũng không vẽ được. Cuối cùng, nhờ có
chí kiên nhẫn, làm việc cần cù và một lòng kiên định không gì lay nổi quyết
tâm đi theo con đường mình đã chọn, cha tôi đã bắt đầu được ngay cả những
người trước kia đã từng gọi cha tôi là dốt nát, là thợ vườn, kính trọng. Cha
tôi luôn luôn được nhà thờ đặt vẽ tranh, không bao giờ hết việc làm. Có một
bức vẽ đặc biệt thu hút tâm lực của người. Tôi không còn nhớ đích xác đề tài
bức vẽ ấy là gì, tất cả tôi chỉ biết là trong bức vẽ ấy cần phải có một con ác
quỷ. Người suy nghĩ rất lâu về hình ảnh để mô tả nó, người muốn cụ thể hoá
trên gương mặt nó tất cả những cái gì đè nén áp bức con người. Đôi khi
trong những lúc ngẫm nghĩ như vậy, hình ảnh lão già cho vay nợ lãi kỳ dị nọ
thoáng qua trong đầu óc người, và bất giác người thầm nghĩ: “Đấy, phải lấy
nó làm hình mẫu để vẽ quỷ Satan.”
Các ngài thử hình dung cha tôi kinh ngạc nhường nào khi, một hôm,
đang ngồi làm việc trong xưởng hoạ, cha tôi bỗng nghe có tiếng gõ cửa, và
thấy lão già cho vay nợ lãi khủng khiếp kia không chờ đợi gì hết, bước thẳng
vào. Cha tôi không sao nén nổi một cảm giác rờn rợn chạy khắp sống lưng,
khiến người bất giác rùng mình.
— Anh là hoạ sĩ phải không? – hắn hỏi ngay cha tôi như vậy, chẳng
chào hỏi gì hết.
— Phải – cha tôi bối rối đáp lại, vừa chờ xem sao.
— Tốt lắm. Anh hãy vẽ chân dung tôi. Tôi có lẽ cũng sắp chết; tôi
không có con; nhưng tôi không muốn chết hẳn, tôi muốn sống. Anh có thể
vẽ sao cho tôi trong bức chân dung trông như người đang sống thật không?
