điều hoà quá, một vẻ đẹp hùng vĩ quá khiến cho ấn tượng nó gây nên thật kỳ
diệu. Tất cả các tu sĩ đều quỳ xuống trước bức tượng thánh, và cha bề trên
cảm động thốt lên: “Không, chỉ với nghệ thuật của con người thôi thì một
người không thể nào sáng tạo nên được một bức tranh như thế này: bàn tay
thiêng liêng của Chúa đã hướng dẫn cây bút của con và phép lành của Người
đã thấm vào tác phẩm của con.” Hồi đó, tôi vừa tốt nghiệp trường Mỹ thuật,
tôi được thưởng một huy chương vàng và có triển vọng tươi đẹp sẽ được đi
du lịch sang Ý, cái ước mơ đẹp nhất của một hoạ sĩ hai mươi tuổi. Tôi chỉ
còn phải đến từ biệt cha tôi, mà đã mười hai năm nay tôi không được gặp.
Xin thú thực, ngay đến hình ảnh của người cũng đã từ lâu phai nhoà trong
ký ức tôi. Tôi đã được nghe nói ít nhiều về cuộc sống khổ hạnh chân tu của
cha tôi và tôi đã hình dung ra trước một vị ẩn sĩ khắc khổ, xa lạ với sự vật
trên trần thế, chỉ biết căn phòng với cầu nguyện, người hốc hác, khô đét đi vì
nhịn ăn lâu mãi và những buổi thức đêm. Nhưng tôi kinh ngạc biết chừng
nào khi thấy trước mặt mình là một ông cụ già quắc thước lạ thường, tiên
phong đạo cốt! Không một dấu vết suy nhược nào trên gương mặt người:
gương mặt sáng bừng một niềm vui thượng giới. Một chòm râu bạc phơ như
tuyết và mái tóc nhỏ mịn, nhẹ nhàng như hơi thở, cũng một màu trắng như
tuyết, toả xuống loà xoà rất đẹp trên ngực, trên những nếp gấp chiếc áo tu sĩ
bằng da đen, xuống đến tận sợi thừng thắt ngang lưng áo. Nhưng điều làm
cho tôi kinh ngạc hơn cả là được nghe từ miệng người nói ra những lời và
những ý nghĩ về nghệ thuật mà thú thực tôi muốn sẽ giữ mãi mãi trong trái
tim và thành thực mong rằng mỗi bạn đồng nghiệp của tôi cũng sẽ làm như
vậy.
“Con ơi, ta đang mong con lại – cha tôi nói, khi tôi lại gần để người ban
phước – Con đang đứng trước con đường mà từ nay con sẽ theo cho đến trọn
đời. Con đường của con trong sáng, con đừng bỏ nó. Con có tài; tài năng ấy
là ân huệ quý giá nhất Chúa ban cho; con đừng làm cho nó mai một đi. Con
hãy khai thác, nghiên cứu tất cả những gì con sẽ trông thấy, con hãy bắt mọi
vật phục tùng bút vẽ của con, nhưng ở đâu con cũng phải biết tìm thấy cái tư
tưởng sâu xa và nhất là phải thấu hiểu được điều gì bí ẩn tối cao của sự sáng
tạo. Trong cái nhỏ nhặt nhất hay trong cái lớn lao nhất. Ở đâu, người nghệ sĩ
