dạo đói bao nhiêu năm trước đây và từ đấy biệt hẳn tăm tích. Còn anh này là
Duishen, con ông ta, hình như được cử về làng để mở trường dạy trẻ.
Thời bấy giờ những thứ như “nhà trường”, “học tập” hãy còn là những
danh từ mới mẻ, chẳng mấy ai hiểu rõ cho lắm. Người thì tin những tiếng
đồn đại, người thì cho đây là những chuyện đàn bà bàn tán nhảm và có lẽ họ
đã quên mất cái trường ấy, nếu mấy hôm sau không có lệnh gọi dân làng đi
họp. Chú tôi càu nhàu mãi: “Lại họp hành gì nữa, cứ làm người ta bỏ công
việc mãi vì những chuyện vớ vẩn”, nhưng sau ông ta cũng thắng ngựa và đi
họp như mọi người đàn ông khác biết tự trọng. Tôi cũng chạy theo chú tôi
cùng với lũ trẻ con hàng xóm.
Lúc chúng tôi thở hổn hển chạy lên gò chỗ dùng làm nơi hội họp thì
chính anh thanh niên xanh xao mặc áo khoác đen ấy đang phát biểu trước
đám người đi bộ và cưỡi ngựa tập hợp xung quanh. Chúng tôi không nghe rõ
lời anh nói nên định nhích lại gần, nhưng bỗng một cụ già mặc chiếc áo lông
rách như vừa sực tỉnh, vội vã ngắt lời anh:
— Này cháu ơi, – ông cụ bắt đầu lắp bắp nói, – trước kia thì các pháp
sư dạy trẻ con, mà bố cháu thì chúng ta biết rõ lắm, cũng khố rách áo ôm
như chúng ta đây thôi. Cháu thử nói xem cháu đã thành pháp sư tự bao giờ?
— Cháu không phải là pháp sư, cụ ạ, cháu là thanh niên Komsomol, –
Duishen đáp nhanh. – Mà bây giờ thì không phải pháp sư dạy trẻ con đâu,
mà là các thầy giáo. Cháu đã được học chữ ở bộ đội và trước đó cũng võ vẽ
ít nhiều. Đấy cụ xem cháu là thứ pháp sư gì.
— A, ra thế…
— Khá đấy! – Có những tiếng reo cổ vũ.
— Như vậy là đoàn Komsomol cử tôi về đây dạy con trẻ bà con.
Nhưng muốn dạy thì phải có chỗ mà dạy. Tôi định làm nhà trường, cố nhiên
là với sự giúp đỡ của bà con, ở chỗ chuồng ngựa cũ trên đồi kia. Bà con nghĩ
sao?
Mọi người im lặng như thể đang cân nhắc trong óc: cái anh chàng lạ
mặt này muốn gì nhỉ? Ông Satymkul – Hay Cãi, được mệnh danh như vậy vì
