Tôi lặng thinh; tôi vốn không thích có ai thương hại tôi.
— Chị ấy mồ côi ạ, chị ấy ở với ông chú, – mấy đứa bạn tôi đỡ lời.
— Thế này nhé, – Duishen mỉm cười nói với tôi, – Altynai ạ, em sẽ dẫn
các em khác đi học được chứ?
— Thưa chú được ạ.
— Các em cứ gọi ta là thầy. Các em có muốn xem trường không? Vào
đây, các em đừng ngại gì cả.
— Không, chúng em phải về nhà đây, – chúng tôi rụt rè nói.
— Thôi được, các em chạy về nhà đi. Khi nào đến học các em sẽ xem
sau vậy. Giờ chưa tối, thầy đi lấy rạ khô lần nữa đã.
Cầm lấy chiếc liềm và sợi dây, Duishen bước ra đồng. Chúng tôi cũng
đứng dậy cõng những bao ki giắc lên lưng và rảo bước về làng. Tôi chợt nảy
ra một ý nghĩ bất ngờ.
— Này các cậu ơi, – tôi gọi các bạn – Ta đổ ki giắc vào trong trường đi,
đến mùa đông sẽ có được nhiều cái đốt sưởi hơn.
— Thế về nhà tay không à? Chà, khôn đấy nhỉ!
— Nhưng ta sẽ quay lại nhặt thêm nữa.
— Thôi muộn mất, về nhà lại bị mắng đấy.
Và bọn con gái không chờ tôi, cứ rảo cẳng về nhà.
Cho đến nay tôi vẫn không hiểu hôm ấy cái gì xui khiến tôi dám làm
một việc như thế. Không biết vì tôi giận các bạn đã không nghe tôi nên cứ
muốn làm theo ý mình, hay từ thuở bé mọi ước nguyện, mọi ý muốn của tôi
đều bị chôn vùi dưới những lời mắng chửi, những cái bạt tai của những con
người phũ phàng, chỉ biết là tôi vẫn thấy muốn làm việc gì để cảm ơn con
người thật ra không quen biết ấy, để đền đáp lại nụ cười đã sưởi ấm lòng tôi,
đền đáp lòng tin cậy của người ấy đối với tôi, đền đáp mấy câu nói nhân từ
ấy. Và giờ đây tôi biết rất rõ, tôi tin chắc rằng cuộc đời thật sự của tôi, tất cả
cuộc sống với mọi niềm vui nỗi khổ của tôi, đã bắt đầu chính từ ngày hôm
