— Lenin đã mất. Giờ đây trên khắp quả đất đang mặc niệm người. Các
em cũng hãy đứng tại chỗ và yên lặng. Các em hãy nhìn lên đây, nhìn bức
chân dung này. Các em hãy ghi nhớ lấy ngày hôm nay.
Toàn trường chúng tôi lặng ngắt đi, tưởng chừng như đã vùi kín dưới
tuyết. Có thể nghe thấy tiếng gió lùa qua các kẽ hở. Có thể nghe thấy cả
tiếng những bông tuyết rơi nhè nhè xuống mái rơm.
Trong giờ phút ấy, trong khi tất cả các thành phố vốn nhộn nhịp đều đã
lặng đi, trong khi những công xưởng đã làm rung chuyển cả mặt đất đã im
bặt tiếng máy, trong khi những đoàn tàu lăn bánh ầm ầm bỗng đứng lặng yên
trên các đường sắt, trong khi toàn thế giới đang chìm sâu trong tang tóc, –
trong giờ phút đau thương đó thầy trò chúng tôi, một bộ phận nhỏ bé của
toàn dân, cũng đang nín thở, nghiêm trang đứng mặc niệm trong căn nhà
kho lạnh giá không hề ai biết tới, được gọi là trường học ấy, để vĩnh biệt
Lenin, thầm cho mình là những kẻ thân thuộc nhất của người và thương tiếc
người hơn ai hết. Còn Lenin của chúng tôi vẫn vận chiếc áo dài quân nhân
hơi rộng với cánh tay bị thương treo ngang trên ngực, vẫn từ trên vách nhìn
xuống chúng tôi, cái nhìn trong sáng vẫn như nói với chúng tôi: “Các cháu
ơi, giá các cháu biết một tương lai đẹp đẽ nhường nào đang chờ các cháu!”
Và tôi có cảm giác rằng trong giây phút yên lặng đó người đang nghĩ về
tương lai của tôi thật.
Sau đó thầy Duishen đưa ống tay áo lên lau nước mắt và nói:
— Hôm nay thầy phải lên huyện. Thầy đi để gia nhập Đảng. Ba ngày
nữa thầy sẽ về.
Đối với tôi ba ngày đó mãi mãi là những ngày lặng lẽ nhất trong những
ngày đông tháng giá mà tôi phải chịu đựng. Dường như có những sức mạnh
hùng vĩ nào của thiên nhiên đang muốn ra sức thay thế trên mặt đất con
người vĩ đại vừa đi khỏi thế giới của chúng ta: gió không ngừng thổi réo lên
từng cơn, bão tuyết cứ quay cuồng không ngớt, băng giá kêu lanh lảnh như
tiếng sắt… Sức mạnh của thiên nhiên không sao yên được: nó lồng lộn, vật
vã trên mặt đất, khóc than nức nở.
