người đã chết và lịm đi hồi lâu. Chúng tôi cất mũ và đứng im lặng.
“Cơ sự đã như thế, còn biết nói gì, anh? Thật thế! Ông lão Nur cũng
toan sai trói Zobar lại. Nhưng chẳng có bàn tay nào dám giơ lên trói chàng
lại đâu, chẳng có ai chịu làm việc ấy, và lão Nur cũng biết như vậy. Lão
khoát tay một cái rồi lảng ra. Còn Danilo thì nhặt con dao Radda đã vứt đi,
ngắm nghía nó hồi lâu, bộ ria bạc khẽ nhích nhích. Trên lưỡi dao cong và
sắc, máu Radda vẫn còn hơi nóng. Rồi Danilo tiến sát đến Zobar và cắm con
dao vào lưng chàng, đúng phía tim. Người lính già Danilo cũng đúng là cha
đẻ của Radda.
“— Thế đấy! – Loika ngoảnh lại nhìn Danilo nói rất rõ, rồi hồn chàng
dõi theo Radda.
“Chúng tôi đứng lặng nhìn. Radda nằm sóng soài, bàn tay vẫn áp chặt
món tóc lên ngực, hai mắt mở to hướng lên khoảng trời xanh, và nằm dưới
chân nàng là chàng Loika Zobar gan dạ. Những món tóc quăn phủ kín hết
mặt chàng.
“Chúng tôi đứng trầm ngâm suy nghĩ. Ria lão Danilo già run run, và
đôi mày rậm cau lại. Lão nhìn trời và lặng thinh, còn ông già Nur, tóc bạc
trắng như cước, nằm úp mặt xuống đất khóc rưng rức, đôi vai già run lên
bần bật.
“Cũng đáng cho người ta khóc lắm, anh bạn ạ!
“… Anh đi đây đó, thôi thì anh cứ đường anh mà đi, đừng rẽ ngang rẽ
dọc. Cứ thẳng đường mà đi. May ra rồi chẳng chết oan, chết uổng. Chỉ có
thế thôi đấy, anh bạn ạ!”
Marka lặng thinh, cất tẩu thuốc vào bao, xốc lại vạt áo cho kín ngực.
Mưa đổ xuống lộp độp, gió thổi mạnh lên, biển gầm gừ âm ỉ và tức tối. Mấy
con ngựa lần lượt lại gần đống lửa đang lụi dần, đôi mắt to thông minh nhìn
ngó chúng tôi, rồi đứng im vây quanh chúng tôi thành một vòng kín.
— Hốp hốp ê hôi! – Marka âu yếm nựng chúng, giơ tay vỗ vỗ lên mình
con ngựa ô cưng nhất của lão, rồi quay sang phía tôi nói: – Thôi ngủ đi! –
Đoạn kéo áo khoác trùm lên đầu, vươn dài người ra đất và lặng thinh.
