Thảo nguyên (Chuyện một chuyến đi)
I.
VÀO BUỔI SÁNG SỚM một ngày tháng Bảy, có một chiếc xe ngựa không
có dịp đã cũ nát rời thị trấn N. thuộc tỉnh Z. và lăn bánh ầm ầm trên con
đường thiên lý. Đó là một trong những chiếc xe ngựa cổ lỗ mà ở Nga ngày
nay chỉ những anh quản gia, những người lái buôn gia súc và những ông
linh mục nghèo mới còn phải đi. Nó cứ kêu lọc xọc trên đường, và hễ trùng
triềng một chút là cứ rít lên ken két. Một cái xô buộc sau thùng xe cất tiếng
lạch cạch chán chường đệm theo. Chỉ cần nghe những âm thanh ấy và trông
những mảnh da thuộc rách nát thảm hại lủng lẳng trên cái thân hình tiều tụy
của nó cũng đủ thấy nó cũ quá đi rồi, chỉ còn chờ lúc được đem tấp vào
đống đồ nát.
Ngồi trên xe có hai người vốn cư trú ở thị trấn N.: một thương nhân tên là
Ivan Ivanứts Kudmitsốp, râu cạo nhẵn, đeo kính trắng, đầu đội mũ rơm,
trông giống một ông công chức hơn là một người lái buôn; người kia là cha
Khrixtophor Xirixki, cha xứ nhà thờ Nikôlai ở N., một cụ già nhỏ bé, tóc
dài, mặc áo dài bằng vải bố màu xám, đội mũ lễ bánh thuẫn rộng vành, lưng
thắt một dải nịt thêu màu. Người thứ nhất đang đăm chiêu suy nghĩ điều gì,
chốc chốc lại lắc mạnh đầu mấy cái để xóa tan cơn buồn ngủ. Trên gương
mặt ông ta, cái vẻ khô khan thường có của những người làm ăn chí thú xung
khắc với cái vẻ hồn hậu của một người vừa chia tay gia quyến thân thuộc
sau một bữa chén thỏa thuê; còn người thứ hai thì đưa đôi mắt nhỏ, ươn ướt
bỡ ngỡ nhìn ra cảnh đất trời bao la của Chúa và nhoẻn rộng miệng ra cười,
rộng đến nỗi có thể tưởng nụ cười ấy bao quát cả cái vành mũ. Mặt ông đỏ
bừng, trông như bị lạnh. Cả hai người - Kudmitsốp cũng như cha
Khrixtophor - đều đang đi bán lông cừu. Khi từ biệt người nhà, họ đã ăn no
