bánh mềm với kem sữa tươi, và tuy hãy còn sớm tinh mơ, họ đã uống khá
nhiều rượu... Tinh thần cả hai người đều đang rất sảng khoái.
Ngoài hai người vừa được mô tả trên đây và anh xà ích Đenixka đang luôn
tay quất roi lên lưng cặp ngựa hồng linh lợi, trên xe còn có một hành khách
nữa là thằng bé lên chín, khuôn mặt nâu sạm đi vì rám nắng và ướt đẫm vì
nước mắt. Đó là Iegoruska, cháu gọi ông Kudmitsốp bằng cậu. Được ông
cậu cho phép và được cha Khrixtophor ban phép lành, nó đang ở trên đường
đến trường trung học. Mẹ nó là bà Onga Ivanốpna, quả phụ của một ông thư
ký hội đồng xã và là chị ruột ông Kudmitsốp. Bà vốn quý trọng những
người có học thức và giới thượng lưu quý phái, đã khẩn khoản ông em nhân
đi bán lông cừu hãy đem cháu đi một thể và gửi nó vào trường trung học.
Thế là giờ đây thằng bé, chẳng hiểu mình đi đâu và để làm gì, phải ngồi trên
ghế xà ích bên cạnh Đenixka, bám vào khuỷu tay anh ta cho khỏi ngã bật ra
ngoài, người cứ rung lên như chiếc ấm trà đặt trên lò sưởi. Xe chạy nhanh
làm cho chiếc áo sơ mi đỏ của nó căng phồng ra sau lưng như quả bóng và
cái mũ mới kiểu xà ích cắm chiếc lông công chốc chốc lại tuột ra sau gáy.
Nó cảm thấy mình là người tối bất hạnh, và chỉ muốn khóc òa lên.
Khi xe chạy qua nhà lao, Iegoruska nhìn mấy người lính canh đang thong
thả đi lại dọc bức tường trắng, nhìn những khung cửa sổ hẹp có chấn song
sắt, nhìn cây thánh giá lấp loáng trên mái, và nhớ lại rằng một tuần trước
đây, nhân ngày lễ Đức mẹ Kadan, nó đã theo mẹ đến giáo đường của nhà
lao để xem buổi lễ Ngôi. Với lại trước nữa, vào ngày lễ Phục Sinh, nó cũng
đã đến nhà lao với chị bếp Luđmila và anh xà ích Đenixka, mang theo bánh
mì, đường, trứng, chả rán và thịt bò rán; các phạm nhân đều cám ơn và làm
dấu thánh, một người trong bọn họ có biếu Iegoruska mấy chiếc khuy cài
tay bằng thiếc tự làm lấy.
Thằng bé náo nức nhìn lại những nơi quen thuộc trong khi chiếc xe đáng
ghét chạy đi, bỏ mọi thứ lại ở sau lưng. Kế theo nhà lao là mấy cái lò rèn
ám khói đen kịt loang loáng lướt về phía sau, rồi đến khu nghĩa địa xanh
rờn, ấm cúng, có một bức tường xây bằng đá cuội lớn bao bọc xung quanh.
