- Cháu có muốn quay về không? - Kudmitsốp hỏi.
- Mu... muốn... - Iegoruska vừa nấc vừa đáp.
- Mà về cũng phải. Đằng nào thì đi cũng chẳng được cái gì, lại chỉ công cốc
thôi.
- Không sao đâu mà, không sao đâu... - cha Khrixtophor nói tiếp. - Con cầu
nguyện Chúa đi... Kìa như Lômônôxốp cũng phải đi đánh cá với bạn chài
mãi
[43]
thế mà sau đã thành người nổi tiếng khắp châu Âu đấy. Trí tuệ mà
đi với đức tin thì sẽ đem lại những kết quả đẹp lòng Chúa. Trong bài kinh
nói thế nào nhỉ? Rạng danh cho đức Chúa, vui lòng cho mẹ cha, lợi cho
giáo hội và Tổ quốc... Thế kia mà!
- Lợi cũng có dăm bảy đằng... - Kudmitsốp vừa nói vừa châm một điếu xì
gà rẻ tiền. - Có người ăn học suốt hai mươi năm mà cũng chẳng làm nên
tích sự gì.
- Cũng có khi thế thật.
- Người thì học vào có lợi, kẻ thì học vào chỉ đâm rối óc. Bà chị tôi là người
ít hiểu biết, cái gì cũng thích làm như quý tộc, bà ta muốn cho thằng
Iegoruska có học vấn, chứ không hiểu rằng với công việc làm ăn của tôi, tôi
có thể làm cho Iegoruska sung sướng cả đời. Hơn nữa cũng xin thưa để ông
rõ rằng nếu mọi người đều thành học giả hoặc lại là ông lớn cả thì lấy ai mà
buôn bán và đi cày nữa. Rồi đến chết đói hết.
- Nhưng nếu ai cũng đi buôn và đi cày cả, thì còn ai thông hiểu học vấn
nữa?
Cả hai người đều nghĩ rằng mình vừa nói ra một điều gì có trọng lượng và
