Nấp trong đám lá anh đào xanh tốt, những cây thập tự và những tấm bia
trắng muốt từ sau bức tường nghĩa địa vui vẻ dòm ra, trông xa như những
cái vệt trắng. Iegoruska nhớ lại rằng vào tiết hoa anh đào nở, những cái vệt
này hòa với màu hoa anh đào thành một biển trắng xóa, rồi đến mùa quả
anh đào chín, bia và cây thập tự trong nghĩa địa đều điểm lấm tấm những
chấm đỏ thắm như máu. Sau bức tường kia, bố Iegoruska và bà nội
Đanilốpna của nó đêm ngày yên nghỉ.
Hồi bà nội chết, người ta bỏ bà vào một cái quan tài dài và hẹp, lấy hai
đồng năm kôpếch đặt lên đôi mắt mãi không chịu nhắm lại. Trước khi chết,
bà nội vẫn sống như mọi người, và đi chợ bà thường mua về cho nó những
chiếc bánh mì vòng rắc hạt anh túc. Còn bây giờ thì bà đã ngủ yên, ngủ mãi
mãi...
Sau nghĩa địa lại đến những lò nung gạch bốc khói. Khói đen dày đặc từ
những tấm mái sậy dài và thấp lè tè cuộn lên từng đám lớn, uể oải bốc lên
cao. Phía trên mấy cái lò gạch và khu nghĩa địa là một khoảng trời u ám, và
những cái bóng rợp lớn do đám khói hắt xuống trườn trên cánh đồng, bò
qua con đường cái. Trong đám khói tỏa quanh mái nhà vật vờ những bóng
người và những con ngựa, mình phủ một lớp bụi đỏ...
Đi quá mấy cái lò nung gạch là hết địa phận của thị trấn, bắt đầu ra đồng
ruộng. Iegoruska ngoái lại nhìn thị trấn lần cuối cùng, úp mặt vào khuỷu tay
Đenixka và khóc nức nở...
- Kìa, khóc chưa đã hay sao, cái thằng nhè này! - Kudmitsốp nói. - Lại phun
nhớt phun dãi ra rồi, hư thật. Không muốn đi thì ở lại. Có ai bắt mày đi đâu!
- Không sao đâu, anh bạn Iegoruska ạ, - cha Khrixtophor nói lắp bắp. -
Không sao đâu anh bạn ạ... Cầu Chúa cứu giúp đi... Con đi là đi việc tốt
lành chứ có phải đi đày đi ải gì mà khóc. Người ta đã nói học vấn là ánh
sáng, thất học là bóng tối mà... Đúng như thế đấy.
