Người trong bao
CÓ HAI NGƯỜI ĐI SĂN ra khỏi rừng quá muộn đã phải dừng lại nghỉ
đêm trong gian nhà kho của ông trưởng xóm Prôcôphi ở tận cuối làng
Mirônôxítxkôê. Đó là bác sĩ thú y Ivan Ivanứts và giáo viên trường phổ
thông Burkin. Ivan Ivanứts có cái họ khá lạ tai, một họ kép là Tsimtsa-
Ghimalaixki, họ ấy xem ra không thích hợp gì lắm với ông và khắp cả tỉnh
này đều quen gọi ông đơn giản là Ivan Ivanứts. Ông ở trại nuôi ngựa giống
gần thành phố và vừa rồi đến đây đi săn để hưởng khí trời trong lành. Còn
giáo viên Burkin thì hè nào cũng là khách của bá tước P. và từ lâu đã rất
quen thuộc với vùng này.
Họ không ngủ. Ivan Ivanứts, một ông già cao gầy, ria mép dài, thì ngồi phía
ngoài cửa và ngậm tẩu thuốc lá; ánh trăng chiếu lên người ông. Còn Burkin
thì nằm trên đống cỏ khô, trong bóng tối không nhìn thấy rõ ông.
Họ kể cho nhau về đủ thứ chuyện. Đại loại như họ nói rằng bà Mavra, vợ
của ông trưởng xóm, một phụ nữ khỏe mạnh không đến nỗi ngu đần, nhưng
cả đời không đi ra khỏi làng, chưa từng nhìn thấy thành phố, đường sắt, và
chục năm trở lại đây lúc nào cũng ngồi ru rú bên bệ lò, chỉ buổi tối mới đi
ra ngoài nhà.
- Ồ, thế thì có gì là lạ đâu? - Burkin nói. - Trên thế giới này chẳng thiếu cái
thứ người bản tính vốn ưa sống đơn độc như con ốc, con sên lúc này cũng
cố thu mình vào trong vỏ. Có lẽ đó là một thứ di truyền lưu lại từ thời xa
xưa khi tổ tiên con người chưa phải là một động vật sống trong xã hội mà
sống đơn độc trong hang hốc của mình, cũng có thể đó là một dạng của tính
cách con người - ai mà biết được? Tôi không phải nhà khoa học tự nhiên, và
đề cập tới những vấn đề ấy cũng chẳng phải là việc của tôi; tôi chỉ muốn nói
rằng những người như bà Mavra không phải là hiện tượng hiếm thấy. Đây
