mắt mở to, vẻ mặt như kinh ngạc điều gì. Đứa trẻ không động đậy gì nữa,
những tưởng như đôi mắt mở to của nó mỗi lúc một mờ sẫm đi và chìm sâu
vào hộp sọ. Người mẹ quỳ bên giường, đầu gục xuống đệm chăn, hai tay
đặt lên mình con. Giống như đứa trẻ, bà cũng không nhúc nhích, nhưng trên
đường cong của tấm lưng và đôi tay toát ra bao nhiêu sức sống! Toàn thân
bà ngả áp vào chiếc giường như ghì riết lấy, dường như bà sợ làm hỏng mất
tư thế thuận tiện mà cuối cùng bà đã tìm được cho thân thể mệt rã rời của
mình. Chăn đệm, khăn lau, chậu rửa, những vũng nước loang trên nền nhà,
bút lông nhỏ, thìa con vứt lung tung, một chai to đựng nước vôi và cả không
khí nặng nề, ngột ngạt nữa - tất cả đều như lặng đi và chìm sâu vào yên
tĩnh.
Bác sĩ đứng lại bên cạnh vợ, hai tay cho vào túi quần, đầu cúi xuống lệch
sang một bên và chăm chú nhìn đứa con trai. Vẻ mặt ông không biểu lộ một
điều gì, chỉ qua những hạt nước nhỏ xíu còn lấp loáng đọng lại trên râu mới
biết rằng lúc nãy ông vừa khóc.
Sự sợ hãi khủng khiếp mà người ta vẫn nghĩ đến khi nói tới cái chết, hoàn
toàn không thấy trong căn buồng ngủ này. Từ trong vẻ bất động tuyệt đối,
trong dáng quỳ phủ phục của người mẹ, khuôn mặt lãnh đạm của người bác
sĩ toát ra một cái gì làm trái tim thắt lại xúc động, đó chính là cái vẻ đẹp
thanh mảnh, rất khó thấy trong nỗi đau khổ của con người, một vẻ đẹp mà
còn lâu người ta mới học được cách hiểu, cách mô tả, một vẻ đẹp mà có lẽ
chỉ có âm nhạc mới truyền đạt được. Vẻ đẹp ấy ẩn trong cả sự im lặng ủ
dột; Kirilôp và vợ ông đều không nói, không khóc, dường như ngoài gánh
nặng mất mát, hai người còn ý thức được tất cả tính trữ tình của hoàn cảnh
họ bây giờ: vào một lúc nào đấy ngày xưa tuổi trẻ của họ đã trôi qua và bây
giờ, cùng với đứa trẻ này, cái quyền được có con của họ đã vĩnh viễn biến
mất. Bác sĩ bốn mươi tư tuổi, đầu đã bạc và trông như một ông già; người
vợ xanh xao ốm yếu của ông đã ba mươi lăm tuổi. Anđrây không chỉ là đứa
con duy nhất mà còn là đứa con cuối cùng.
Ngược lại với vợ, bác sĩ thuộc loại người lúc gặp phải nỗi đau khổ về tinh
