một vị trí hàng đầu trong các ngành khoa học. Đến huyện lỵ N. vào một
buổi sáng tháng Tư, anh dừng chân lại quán trọ của ông Riabukhin, một
người tín đồ cựu giáo, tại đây anh giả mỗi ngày hai mươi kôpếch và được ở
thuê một buồng sáng sủa sạch sẽ với điều kiện rằng anh chỉ được hút thuốc
ngoài trời. Nghỉ tại đây ít lâu và hỏi dò xem ở huyện này ai là chủ tịch hội
đồng tự quản huyện, anh lập tức đến nhà Kudnétxốp. Anh phải đi bốn cây
số qua những bãi cỏ rộng sặc sỡ màu hoa dại và những rừng thông non.
Dưới tầng mây, những đàn chim sơn ca rót đầy khoảng không những âm
thanh lấp lánh màu bạc, và trên những thửa ruộng đang lên màu xanh,
những con quạ oai vệ vỗ cánh bay lượn.
- Trời, - lúc ấy Ôgơnép đã ngạc nhiên thốt lên, - chẳng lẽ lúc nào không khí
đều thoáng đãng như thế này sao, hay là chỉ có hôm nay cảnh vật mới đẹp
thế và là để mừng tôi đến?
Chờ đợi một thái độ tiếp đón khô khan, anh bước vào nhà Kudnétxốp một
cách rụt rè, không dám nhìn thẳng, tay ngượng nghịu vân vê bộ râu. Ông
già Kudnétxốp mới đầu nheo mày không hiểu hội đồng tự quản huyện thì
có thể giúp ích gì cho chàng trai trẻ này với cái nghề thống kê của anh ta,
nhưng khi anh ta giải thích cặn kẽ cho ông già nghe thế nào là tài liệu thống
kê và những tài liệu ấy thu thập được ở những đâu thì ông già thấy hào
hứng hẳn lên, ông mỉm cười và ghé mắt nhìn vào những cuốn số ghi chép
của anh với vẻ tò mò như con trẻ... Ngay buổi tối hôm đó, Ôgơnép đã ngồi
ăn cùng với gia đình Kudnétxốp, đã nhanh chóng say vì uống rượu mạnh
và, nhìn những gương mặt bình thản, nhìn những cử động chậm chạp của
những người mới quen, anh thấy tỏa khắp thân thể mình một cảm giác uể
oải ngọt ngào, mơ màng khi con người ta muốn được ngủ, được duỗi thẳng
chân tay và mỉm cười. Còn những người mới quen thì xởi lởi nhìn anh và
hỏi anh rằng bố mẹ anh có còn sống không, lương tháng anh được bao
nhiêu, anh có hay đi xem hát hay không?
Ôgơnép nhớ lại những chuyến đi về các tổng, những cuộc đi chơi rừng cùng
bạn bè, những buổi đi câu cá, cái lần tất cả cùng đi thăm bà quản nhà tu kín
