nhau. Đôi khi tất cả lại bặt đi. Sau đó vọng đến tai ông vài tiếng thở dài não
nuột, tiếng nức nở nghẹn ngào, rồi lại những tiếng nổ dữ dội. Sau rốt, gió
xua tan sương mù, song lại dồn về những đám mây đen rách tả tơi che
khuất cả vầng trăng. Gió tây thổi mỗi lúc một mạnh. Những con sóng
cuồng loạn nhảy chồm lên bờ đá dốc đứng, bọt liếm mãi lên cả vách tường
xây. Cơn giông tố ì ầm phía xa. Trong khoảng không gian tối tăm xao động
chợt sáng lên những ngọn đèn mầu xanh lá mạ treo trên đỉnh các cột buồm.
Những đốm sáng mầu lục ấy lúc nhô lên, lúc chìm xuống, lúc lắc lư sang
trái sang phải. Ông lão Xkavinxki đi xuống căn phòng của mình. Giông tố
bắt đầu nổi lên ở ngoài kia, trên những con tầu, con người đang phải vật lộn
với đêm sâu, bóng tối, sóng biển, nhưng trong căn phòng này vẫn yên ả và
tĩnh mịch biết bao.
Thậm chí, ngay cả hồi âm của cơn giông bão cũng bị yếu đi nhiều khi
xuyên qua các bức tường dầy; chỉ có tiếng tích tắc đều đều của chiếc đồng
hồ như ru đưa ông lão đã quá mỏi mệt vào giấc ngủ miền man. Giờ tiếp
giờ, ngày nối ngày, tuần theo tuần cứ thế trôi đi. Dân biển thường kể rằng,
thỉnh thoảng, khi biển cả gầm gào dữ dội, họ nghe như có tiếng ai đó gọi
tên họ giữa đêm khuya tăm tối. Nếu cái vô biên của biển cả có thể lên tiếng
gọi, thì cũng rất có thể, khi con người già đi, một thứ vô biên khác, tăm tối
hơn và huyền bí hơn, cũng đã lên tiếng gọi. Con người càng mệt mỏi vì
cuộc đời bao nhiêu thì đối với họ những tiếng gọi kia càng trở nên trìu mến
bấy nhiêu. Song để có thể nghe thấy tiếng gọi ấy cần có sự yên tĩnh. Thêm
nữa, tuổi già thường thích cô đơn, dường như lúc ấy con người đã cảm
nhận được hơi hướng của nấm mồ. Đối với ông lão Xkavinxki, cây đèn
biển cũng đã như phân nửa nấm mộ. Không gì đơn điệu hơn cuộc sống
ngoài tháp đèn. Nếu có đồng ý nhận việc ấy chăng nữa thì chóng hay chầy
những người trẻ tuổi cũng sẽ bỏ mà đi. Chính vì thế, người gác đèn thường
là những người có tuổi, trầm lặng và kiệm lời. Giá có phải rời cây đèn của
mình ra đi kiếm sống giữa đồng loại, người gác đèn sẽ ngơ ngơ ngác ngác
như kẻ mới vừa bị đánh thức giữa giấc ngủ say. Trên tháp đèn thiếu đi mọi
