KẺ PHẢN BỘI HAY MỘT LINH HỒN BỐI RỐI
ALBERT CAMUS
(NOBEL 1957)
“Đầu tôi rối mù cả lên ! Cần phải lập lại trật tự trong đó. Từ khi họ cắt đứt
lưỡi của tôi, hình như lại mọc thêm một cái lưỡi khác thì phải, tôi không
biết nữa. Một cái lưỡi khác vẫn không ngừng quay trong đầu tôi, một thứ
tiếng nói, không biết của cái gì hay của ai, đang nói đột nhiên ngừng bặt rồi
lại tiếp tục nói và tôi nghe thấy những điều mà tôi không thể nói ra, quả là
rối rắm và mỗi khi tôi mở miệng thì chỉ thành tiếng sỏi đá đập vào nhau khi
bị lắc trong bị. Phải có trật tự, phải có kỷ cương, cái lưỡi đó nói, đồng thời
nó nói thêm nhiều thứ khác nữa. Đúng thế, tôi rất thèm trật tự, ít nhất thì
một điều đã rõ ràng: Tôi đợi cha truyền giáo đúng ra sắp phải đến thay chân
tôi. Tôi đang ở đó, trên con đường, cách thị trấn Taghasa một giờ đường,
nấp sau một đống đá lở, ngồi trên một khẩu súng cũ. Trời bắt đầu hửng
sáng trên sa mạc. Vẫn còn rất lạnh. Chỉ lát nữa thôi trời sẽ nóng khủng
khiếp, kiểu nóng làm tôi phát điên, từ bao nhiêu năm rồi, chính tôi cũng
không sao đếm xuể... Không, tôi phải gắng sức thêm một lần nữa ! Cha
truyền giáo thế nào cũng phải đến, hoặc sáng nay hoặc chiều nay. Tôi nghe
nói ông ta đến cùng với một người dẫn đường. Rất có thể hai thầy trò chỉ có
một con lạc đà. Tôi sẽ đợi. Tôi đợi và chỉ cái lạnh mới làm được tôi run rẩy.
Hãy kiên nhẫn thêm nữa, hỡi tên nô lệ bẩn thỉu !
Tôi đã quen kiên nhẫn từ lâu lắm rồi. Hồi tôi còn ở nhà, trên cao nguyên
của dãy núi Trung Tâm, cha tôi thô lỗ, mẹ tôi dốt nát, ngày nào cũng vẫn
món xúp thịt mỡ, đặc biệt là món rượu vang, chua và lạnh. Và mùa đông
dài dằng dặc, gió lạnh thổi, những cây dương xỉ đáng ghét, bấy giờ tôi thèm
ra đi dứt bỏ tất cả những thứ đó ngay một lúc rồi bắt đầu một cuộc sống
dưới ánh mặt trời với làn nước trong vắt. Tôi đã tin lời ông cha cố, ông kể
tôi nghe về trường dòng. Ngày nào ông cũng chăm lo cho tôi, ông có nhiều
