Ngày đó lên rừng, sẵn cây sẵn thú, đất đai mênh mông, phải tay hay
lam hay làm như chị em ta thì cỏ không có chỗ mọc. Chẳng mấy nỗi mà đủ
ăn. Anh giai lâu lâu trốn về thăm vợ một chốc, chị lại dúi cho đùm lạc đùm
ngô, bảo đi làm gì cho chúng tôi bớt khổ thì cứ đi, ở nhà tôi với cái Thung
lo liệu được hết. Tôi tưởng chị bảo vậy thì chị để tôi ở với chị chăm chút
cho thằng Mè, thằng Mắm chứ. Ai dè, chị lại gả tôi cho nhà Khấm, đầu nậu
than ở chân núi bên kia. Chị bảo nhà nó không giàu nhưng cũng là dân lao
động, biết thương người. Chị còn kể, chị đội than gần đến nơi, nó đã chạy
ra đỡ xuống cho, con vợ cũng nhanh mồm nhanh miệng, mua bán xởi lởi.
Nó bảo có đứa em cũng đang đi làm cách mạng như anh giai cô, thế là chị
dẫn tôi ra. Tôi bảo chị rằng tôi hãi lấy chồng rồi. Nhưng chị bảo hãi cũng
phải lấy. Cô mười sáu đang hây hây thế kia, có thằng đàn ông nó giữ cho
thì cô thành ngọc thành ngà, không có đàn ông bên cạnh thì sớm muộn
cũng thành gà rù rúc xó bếp.
Nhưng mọi sự không như chị tưởng. Nhà nó chẳng có đứa em nào đi
làm cách mạng hết. Con vợ thằng bán than không biết đẻ, nó hỏi tôi về làm
nái cho chồng nó, ngóng tôi đẻ cho thằng cu. Không ngờ tôi lại đẻ ra con
Chao, năm sau lại thêm con Chát. Trẻ con mới đẻ, nó khóc dạ đề là bình
thường, vợ chồng nó không ngủ được, đuổi mẹ con tôi xuống chuồng bò.
Giời lạnh, tôi lại không đủ sữa, cả con Chao lẫn con Chát khóc oe óe. Lúc
đó tôi chỉ muốn cắn lưỡi chết quách đi. Nhưng tôi mà chết thì hai đứa con
tôi cũng chết. Nó làm người đã được bao nhiêu ngày đâu. Tôi có quyền gì
mà cướp mạng sống của chúng. Không thương thân mình thì cũng phải
thương lấy chúng nó. Vậy là tôi cố sống. Ban ngày đi cuốc đất, con ngủ gà
ngủ gật trên lưng. Đêm đến tôi ẵm con bé trên tay, mặc con lớn túm gấu
váy mẹ khóc èo ẹo, tôi nằm lăn ra đống rơm bò. Mới thiếp đi vài giây tôi đã
giật mình bừng tỉnh vì thấy có tiếng khóc ré lên. Con bò đực đang gí mũi
sát con Chao. Nó sắp thè lưỡi ra ngoạm rơm và sẽ cuốn luôn con tôi. Tôi
run bắn, buộc một đứa sau lưng, ôm một đứa trước bụng, chạy phăng phăng
về nhà.
