không ngủ một tháng sau khi anh chết. Mẹ thức và khóc rấm rứt. Những
hôm sau không khóc, nhưng vẫn thức. Bố vẫn cưa gỗ trên mạn ngược. Bà
không nói chẳng rằng, ráo hoảnh, nhưng thi thoảng lại véo von:
“Làm người không biết làm người
Con mình thì bỏ con người thì nuôi…”
Có lẽ mẹ khóc từ ngày đó. Cho nên tôi lớn lên rồi thấy mắt mẹ lúc nào
cũng đỏ. Lúc nào nước mắt cũng như chực chảy ra. Mẹ lặng lẽ như cái
bóng. Mùa đông gieo cải. Mùa hè thì lội ruộng, rắc phân. Mùa thu heo may
về chuẩn bị quang gánh, sân phơi để gặt lúa mùa. Mùa xuân bố mải vui
chơi bên bạn bè. Bố bán cả thóc đi để lên tỉnh tậu đôi giày mõm nhọn, da
bóng lừ, cùng bộ com lê là thẳng đứng đi chơi cùng bạn bè. Mẹ sáng sáng
lầm lũi ngồi gọt khoai. Đun cho vài miếng mỡ nóng vàng cho để được lâu,
đợi qua tết ra đồng cấy chiêm.
Bố ham chơi một thời sau ngày trở về từ cuộc chiến. Dường như để bù
đắp những tháng ngày mất mát quá nhiều trong bom đạn. Bà không nói.
Đôi khi chỉ thủng thẳng: “Nó là đàn ông, chấp nhận được. Chỉ sợ cái hạng
gái nạ dòng rồi, mà không biết phận đi mồi trai tơ!” Những câu mát mẻ của
bà bao giờ cũng có vần có nhịp. Bà biết vận dụng linh hoạt những câu ca
dao, tục ngữ, thành ngữ cùng vần điệu vào lời ăn tiếng nói hàng ngày, nên
lời bà sắc sảo lạnh lùng đến ghê người, bác tôi bảo vậy.
Mẹ lại khóc. Mẹ thút thít trong căn buồng ngày bố đi chơi. Bố về tận
thủ đô để chọn chim, chọn cá, chọn gà, cho thỏa thú chơi bố cho là cực kì
tao nhã.
Năm đó tôi lên mười. Bà hay vuốt tóc tôi. Nhưng vuốt tóc tôi là để
chửi mẹ. Mỗi khi bà cầm vào lọn tóc hoe vàng cứng ngắc, được buộc bằng
thân cỏ may còn cả rễ, hay dây chuối khô, là tôi biết ngay bà chuẩn bị gây
sự. Và người bị gây là mẹ. Những lúc đó, tôi giật mình. Tôi gai người. Tôi
