đưa trả con cho bác cảnh sát đã mệt mỏi, con bíu chặt lấy cổ mẹ bằng hai
cánh tay nhỏ bé và gào lên: "Mẹ -e..." Tưởng chừng, trái tim của mẹ vỡ
tung ra. Về tới Bến Lặng, mẹ đã nói với mọi người: "Con tôi"! Mẹ đã chịu
đựng biết bao nhiêu chuyện: những miệng lưỡi châm chọc độc ác, những
tiếng chê cười to nhỏ, rồi cuộc sỗng riêng không lấy chồng. Mẹ chịu trách
nhiệm trước dòng họ Riabinhin, vì cái chuyện chính mẹ là người chấm dứt
các triêu đại nhà nông của dòng họ này. Đúng ra, thì hẳn là mẹ đã có một
người chồng, có con cái, nhưng mẹ không tin chắc rằng khi ấy con có được
hạnh phúc hay không. Vì con, mẹ đã khước từ hạnh phúc của mình. Con đã
chính là niêm hạnh phúc của mẹ...
Năm năm gân đây mẹ đã sống trong đám sương mù khấp khởi mừng
vui: Iarôxlap Riabinhin sẽ là người trồng lúa - bác học đâu tiên của dòng họ
mẹ. Nhưng mẹ đã lâm!
Tình yêu không cân những người cố vấn, chỉ có tình yên chân thực
mới đi theo chồng tới Xibir, đến nơi tù khổ sai.
Còn vê những công chúa Vaxilixa xinh đẹp thì mẹ xin nói thế này: trên
đất nước Nga các cô công chúa ấy đâu có biến mất! Mà nếu như ít gặp các
cô công chúa Vaxilixa xinh đẹp ấy, là bởi vì còn nhiêu chàng Ivan ngốc
nghếch không nhận ra, không hiểu được cái đẹp.
Con đừng trở vê đây thăm mẹ nữa, mẹ đã làm tròn bổn phận của mình
rồi. Còn nếu con định trở vê thì hãy trở vê vĩnh viễn.
Mẹ Vêxêlina Xtêpanôpna Riabinhina của con!
Bến Lặng"
Con tàu nhỏ mãi hôm nay mới xuất hiện. Hôm qua bà Vêxêlina đã chờ
đợi mất công trên bờ dốc cao. Con tàu vẫn như cũ vậy, già nua và sạch sẽ,
chỉ có điêu... chỉ có điều trong cái tên của nó thiếu mất cái từ quen thuộc:
"Bá tước"!...
