Cuộc sống này đã trồi lên qua đổ nát, tro tàn, bụi bặm, như thể ngọn cỏ non
xuyên qua mặt đá dăm.
Căn cứ vào những ngọn khói bay lên từ những ống khói thì biết là
người ta đang phải sống trong các hầm chứa đồ của những nhà bị đốt cháy,
đôi chỗ người ta sống trong những căn phòng của tầng một còn lại một
cách thần tình của những tòa nhà bị tàn phá. Các mặt tủ hàng ở các cửa
hiệu chất đầy gạch, những ô cửa sổ nhỏ bằng cửa thông hơi còn giữ được,
và sau những ô cửa sổ nhỏ ấy cũng có người đang sinh sống. Ở trước một
ngôi nhà không có người ở có treo một hòm thư; người đưa thư đi đến hòm
thư ấy dốc thư vào túi thư.
Visnhiakốp đi ra bờ sông Đneprô và nhớ lại chuyện anh đã vượt con
sông này trong cái đêm tháng chín ấy ra sao. Khi rút lui bọn phát xít đã giật
tung đoạn giữa cầu và đốt cháy hai đầu cầu. Lửa lan theo các thanh gỗ, dầm
cầu đến tận mặt nước ào ạt phía dưới đầu những ván hồng lay động. Khi
lửa chạm đến mặt nước thì con sông dập tắt lửa ở các thanh dầm cầu, còn
lúc đó có cảm giác như ai đó lao các cây đuốc ấy thẳng xuống mặt nước
đen ngòm. Dầm, ván cầu bấy giờ cũng đỏ hồng, ánh hồng rung động xôn
xao trên mặt nước màu đen, và cảm tưởng không phải dòng sông mà là
dòng máu chảy.
Lúc này bên lối lên cầu là một cô nữ điều vận, người to béo nhưng
nhanh nhẹn, hai má xanh xám. Mỗi khi xoay người, cô gái điệu bộ nện ủng
trên mặt ván cầu và vung lá cờ vàng nhỏ một cách duyên dáng, làm cho
Visnhiakốp nhìn ngây ra một lát.
Vaxili và Aliônuska đi qua cầu, rồi chen vào chợ. Anh mua một lọ mật
ong và tình cờ mua lại được một cây bút chì xanh đỏ to tướng. Các thứ ấy
tiêu mất cả ba tháng sinh hoạt phí của người lính, nhưng điều đó không làm
Visnhiakốp băn khoăn vì anh chẳng cần gì tiền: thậm chí anh đã mất cả thói
quen tiêu tiền, vì vậy anh thích thú tiêu hết số tiền tiết kiệm cho Aliônuska.
