TRUYỆN NGẮN NHẤT LINH
Nhất Linh
www.dtv-ebook.com
Nô Lệ
Một cái làng yên tĩnh ở vùng Thanh Sơn, đất ít núi nhiều, có con sông
trong và mát xuôi dòng chảy ra trường giang. Chỗ thung lũng thời cấy lúa,
mưa thuận gió hòa, đời đời con cháu an cư lạc nghiệp.
Có một người muốn mở đồn điền xin khai khẩn; nhà nước cho tạm
khẩn từ mốc A đến mốc B, phu đồn cứ việc kéo dây thẳng để phân địa giới.
Chính giữa trong đồn điền có ít ruộng của dân làng mà gần khắp là ruộng
của một chàng nông phu kia.
Dân làng kêu ca, ông chủ đồn điền dỗ ngọt, cho các kỳ mục trong làng
một bữa chén no say rồi phân giải rằng:
- Không, các ông không sợ, tôi đến đây các ông chỉ có lợi chứ không
có hại, vì tôi trồng cà phê, các đàn em trong làng ai không việc làm tôi
dùng cho cả, kiếm bát cơm mà ăn, còn ruộng của các ông trong đồn điền
thời các ông cứ vào mà cày cấy chứ tôi lấy làm gì mà tôi lấy thế nào được!
Kỳ mục mỗi người được năm đồng, khoan khoái ca tụng rồi giải tán;
Dân làng cũng không kêu ca kiện tụng gì; sống ở đời cơm no, áo mặc, ăn ở
với nhau cho hòa hợp, thế là đủ chứ có biết đâu đến cái mánh khóe là thế
nào; những dân ấy ta thường gọi là dân ngu.
Lệ nhà nước xin đồn điền, trong ba tháng không có ai kêu ca thời được
khẩn, và trong ba năm thời một phần ba miếng đất mình xin phải có trồng
cây cối rồi.
