cho binh lính trong thời gian chiến tranh, và với nhiều người, như Danny và
Yehuda, những buổi biểu diễn đó chính là bàn đạp để họ trở thành ngôi sao,
không kể đến một vài khoảnh khắc kinh hoàng nhất mà họ nhớ, về âm nhạc
và cảm xúc.
Tiểu thuyết gia người Israel David Grossman có lần kể cho tôi nghe về
khoản khắc đáng nhớ nhất trong đám cưới của anh: “Bà bác Itka của tôi
cũng tham dự, bà là người sống sót lại ở Auschwitz với một con số được
thích trên cánh tay. Khi đến đám cưới, bà đeo một miếng băng che kín con
số đó lại. Tôi hỏi bà tại sao bà lại đeo miếng băng. Bà bị đứt tay hay sao?
Bà trả lời là không phải, bà đeo nó vào vì bà không muốn cướp đi niềm vui
khi mọi người nhìn thấy con số đó của mình. Anh biết đấy, tấm băng đó
chính là Israel. Tất cả mọi người ở Israel đều đang sống dưới tấm băng đó
và đều biết rằng dưới đó là một địa ngục, một vụ thảm sát, rằng anh có thể
rơi xuống đó bất cứ lúc nào.”
Cảm giác mà nhiều người Israel có là sống trong khoảng thời gian vay
mượn đối với một hay nhiều khía cạnh chẳng lấy gì làm dễ chịu của cuộc
sống hàng ngày ở Israel – tất cả mọi thứ từ cách những người lái xe bấm còi
khi chiếc xe phía trước không đi ngay lúc đèn giao thông chuyển sang màu
xanh, tới cách nhiều người chộp giật trong việc kinh doanh hay cư xử cá
nhân. Chẳng hề có ý thức quan tâm đến lịch thiệp hoặc là liệu có hay không
người khách hàng sẽ quay lại vào ngày mai khi chính anh cũng không thật
lòng tin rằng ngày mai sẽ đến.
Có lần tôi mua một chiếc đài ghi âm ở Jerusalem được bảo hành một
năm. Sau chín tháng, chiếc đài hỏng, tôi đem trở lại cửa hàng để đổi. Người
chủ cửa hàng biết tôi rất rõ, vì chúng tôi cũng đã trao đổi mua bán cùng
nhau nhiều lần. Tôi đặt chiếc đài cùng phiếu bảo hành trên quầy và nói với
ông ta, “Tôi muốn đổi cái khác.” Ông ta kiểm tra và thấy là chiếc đài đã
hỏng, xem lại phiếu bảo hành, rồi lắc đầu. “Ông Thomas,” ông ta nói, “nếu
chiếc đài này hỏng sau một tháng, hoặc có thể là ba tháng thì được, chúng
tôi sẽ đổi nó. Nhưng tận chín tháng rồi? Tôi rất tiếc.”
“Không, không, ông không hiểu rồi,” tôi đáp. “Chiếc đài này được bảo
hành một năm. Một năm là một năm chứ. Điều này bắt buộc mà. Đâu có
