Thượng Đế” và sự châm biếm thật sự “bắt đầu bằng việc trầm tư về ĐỊNH
MỆNH của thế giới trên diện rộng” (Solger). (Việc so sánh Thượng Đế với
nhà biên kịch trải dài từ bộ Enneads, III, ii.17 của Plotinus đến DTSN, III,
602-4 của Schelling).
“Ba xu hướng vĩ đại nhất của thời đại là Cách mạng Pháp,
Wissenschaftslehre [HTKH] của Fichte và tiểu thuyết giáo dục Wilhelm
Meister của Goethe” (F. Schlegel). Vì thế, sự châm biếm của nhà lãng mạn,
Hegel nói trong MH (DN), một phần là triết học Fichte được áp dụng vào
NGHỆ THUẬT. (Đây không phải là một sự áp dụng mà Fichte - một người
ủng hộ cho hành động yêu nước, dứt khoát - tán đồng). Ba học thuyết của
Fichte là có tầm quan trọng ở đây. Tính mơ hồ nước đôi của các học thuyết
- chẳng hạn về việc cái Tôi có tạo ra các sự vật, có công nhận sự hiện hữu
của chúng về mặt nhận thức, và/hoặc tán đồng giá trị của chúng hay không
- là mặc nhiên trong việc các nhà lãng mạn áp dụng Fichte:
1) Cái Tôi là nguyên tắc của mọi nhận thức, và nó vẫn là “trừu tượng
và hình thức” và vốn là đơn giản, không bị tác động bởi nhận thức mà nó
tạo ra hay sở đắc, v.v.
2) a) Mọi NỘI DUNG nhất định đều bị phủ định trong cái Tôi: mọi
thứ đều bị nhận chìm trong sự tự do và sự thống nhất trừu tượng của cái
Tôi. Và ngược lại, b) mọi thứ có giá trị hay giá trị hiệu lực đối với cái Tôi
đều được chính cái Tôi thiết định và công nhận. Nhưng những gì cái Tôi
mang lại, cái Tôi có thể thủ tiêu hết sức dễ dàng.
(1) và (2) hàm ý rằng không có gì tồn tại bền bỉ hay có giá trị, ngoại
trừ trong chừng mực nó được tạo ra bởi TÍNH CHỦ THỂ của cái Tôi. Cái
Tôi là chủ nhân của mọi sự. ĐỜI SỐNG ĐẠO ĐỨC, công bằng, tôn giáo,
v.v. trước hết phải được thiết định bởi cái Tôi và vì thế có thể bị cái Tôi thủ
tiêu. Mọi thứ đều chỉ là VẺ NGOÀI (Schein) hay ảo tượng đơn thuần phụ
thuộc vào cái Tôi vốn tự do tống khứ chúng khi nó muốn.
